Liveblog Europese top

Vandaag komen de leiders van de EU-lidstaten bij elkaar in Brussel. Volg het op ons liveblog.

6 min. leestijd

Auteurs: Yves Lacroix & Jasper Roorda

Ook Metsola kan gaan borrelen

16:00 uur. Voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola heeft de Europese top verlaten. Na afloop vertelt ze dat ze er bij de Europees leiders vooral op heeft aangedrongen om vol achter Oekraïne te blijven staan. “Zonder een vrij Oekraïne kan er ook geen Europese Unie bestaan”, aldus de Maltese. Daarbij hamert ze er ook nogmaals op dat er een bijzonder tribunaal moet komen om de Russische kopstukken ter verantwoording te roepen.

Met betrekking tot het Duitse drama over de verbrandingsmotor benadrukt Mestola dat de concurrentiekracht van de auto-industrie hoog is in de EU en dat zo moet blijven. Juist door vol te gaan voor het vergroenen van deze sector kan de EU volgens de Parlementsvoorzitter hier een wereldleider in blijven. “We moeten ervoor zorgen dat er echt een business case voor vergroenen ontstaat. Zo creëren we de juiste prikkels om mensen aan boord te laten stappen.”


‘Commissie moet oplossing vinden voor Duitsland over verbrandingsmotoren’

15:00 uur. Duitse bondskanselier Olaf Scholz is hier weliswaar voor de Raad, maar krijgt vooral het vuur aan de schenen over de misgelopen deal over verbrandingsmotoren.

De EU had afgesproken tegen 2035 geen auto’s met verbrandingsmotoren te verkopen om te kunnen voldoen aan de klimaatdoelstellingen. Duitsland zette op het laatste moment een streep door de deal. Het land wil dat auto’s die op e-brandstoffen rijden wel nog na 2035 verkocht kunnen worden. Dat zijn brandstoffen die door de mens gemaakt worden van CO2 en waterstof.

Scholz wil dat de Europese Commissie met een voorstel komt om uit de impasse te raken. Europese leiders beschuldigen Duitsland ervan de discussie over verbrandingsmotoren te kapen om een betere deal te krijgen. Dat is volgens Scholz, echter, niet waar. Er zouden volgens de Duitse bondskanselier beloftes zijn gedaan door de Commissie over het opnemen van e-brandstoffen in het voorstel. “Het enige dat nu nog gedaan moet worden is die de juiste manier vinden om die beloftes mee te nemen.”


Iraanse demonstratie

14:00 uur. Praktisch naast waar Europese regeringsleiders overleggen demonstreren Iraniërs om op te komen voor de vrouwen in Iran. Daar braken onlangs protesten uit nadat een 22-jarige vrouw stierf terwijl ze vastgehouden werd door de Iraanse moraal politie. Sindsdien zijn demonstranten opgepakt en soms geëxecuteerd.

Zo’n 500 demonstranten besloten dicht bij het raadsgebouw bij elkaar te komen. Het was de derde demonstratie georganiseerd. De tweede in Brussel, daarvoor zijn ze ook in Straatsburg gaan demonstreren.

“Wat we nodig hebben is dat de regering door het Europees Parlement op de terroristenlijst gezet wordt”, zegt Farzad Mahmoudi, een Iraanse man die 24 jaar geleden naar België vluchtte. Hij was zelf lid van een groep die zich verzette tegen het regime.


Guterres mag beschikken

13:00 uur. De leiders hebben de top afgetrapt met een werklunch met de secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres. Die trok met een duidelijke boodschap naar Brussel: hongersnood voorkomen in ontwikkelingslanden. Daarvoor wil hij dat kunstmest uit Belarus van de Europese sanctielijst gehaald wordt. Met name de Baltische landen, die steevast met de hardste woorden jegens Rusland en Belarus komen, zien een afzwakking van de sancties niet zitten. 

Bij zijn aankomst op de top benadrukte Guterres dat er op dit moment een “perfecte storm” plaatsvindt in veel ontwikkelingslanden. Hongersnood, armoede, klimaatproblemen en minder onderwijs en gezondheidszorg komen allemaal samen. Daarom roept hij de Europese leiders op het voortouw te nemen op het wereldtoneel en mee deze problemen op te lossen.


Buitenlandchef Borrell

12:20 uur. Buitenlandchef Josep Borrell is vandaag vooral bij de top om het te hebben over Oekraïne. De EU wist begin deze week de puntjes op de i te zetten van een voorstel over het gezamenlijk kopen van munitie voor Oekraïne.

Het land schiet zo’n 10.000 granaten per dag af. Dat is meer dan de NAVO kan produceren. De EU gaat 2 miljard euro besteden om 1 miljoen granaten in te kopen over een periode van 12 maanden.

Borrell gaat de details van het plan vandaag uitleggen aan Europese regeringsleiders.

Nederland is een van de landen die afgesproken hebben samen munitie in te kopen. In totaal doen 17 lidstaten mee en is ook Noorwegen aangeschoven.


Rutte is in the building

11:30 uur. Tweede halte voor Rutte: het Raadsgebouw. Onze premier reageert bij aankomst koeltjes op het Duitse drama omtrent de verbrandingsmotor: “Het ligt erbij zoals het erbij ligt. Het heeft niet zoveel zin dat ik dat nu becommentarieer.” Rutte vertelt dat hij het deze ochtend nog met Green Deal-baas Frans Timmermans gehad heeft over een Commissievoorstel dat de impasse moet doorbreken: “Ik denk dat dit wel eens voor landingsgrond kan zorgen.” De premier heeft er hierdoor vertrouwen in dat er de komende dagen een compromis gevonden kan worden en het oorspronkelijk plan “niet opnieuw opengebroken” moet worden. Toch neemt hij zich voor om achter de schermen mee naar een oplossing te zoeken.

Verder geeft onze premier aan dat deze Europese top vooral een moment zal zijn om “de voortgang te meten”. Over het promoten van de Europese groene industrie verwacht hij concrete besluiten. Tot slot zullen de leiders deze top ook over migratie spreken, een hekel punt voor Nederland. Daarbij vindt Rutte dat de Europese Commissie goede vooruitgang heeft geboekt op vlak van Europese grensbewaking en het herzien van de Dublinakkoorden.


Rutte arriveert op voortop

10:50 uur. Eerste halte voor Rutte vandaag. Het vooroverleg van de liberalen in aanloop naar de Europese top.

De pers heeft veel aandacht voor de ruzie tussen Frankrijk en Duitsland over de verbrandingsmotor. Er lag een voorstel om de verbrandingsmotor tegen 2035 van de markt te hebben maar Duitsland besloot op het laatste moment om niet akkoord te gaan. Volgens Rutte heeft de Europese commissie een goed compromis gevonden. Op de top gaat er volgens hem alleen weinig over gepraat worden.

Ook op de voortop Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, de Belgische premier De Croo en de Luxemburgse premier Xavier Bettel.


Weber is niet mals

9:18 uur. Manfred Weber heeft geen goed woord over voor de Duitse last-minute blokkade van de ban op auto’s met een verbrandingsmotor. Weber, die zelf Duits is, is de fractievoorzitter voor de christendemocraten in het Europees Parlement. “De Duitse regering is aan het falen op dit dossier. Zij zijn de Europeaan een duidelijk antwoord verplicht.”


Wachten geblazen

8:40 uur. Het is afwachten op de eerste regeringsleiders die arriveren aan het begin van de voortop van de EVP. De kopstukken van de christendemocraten bespreken hier zo meteen hun inzet voor vandaag. Wellicht weten we daarna of de stemming op de top net zo druilerig gaat worden als het weer.

Officieel op de agenda staan Oekraïne, industrie en migratie. Maar in de wandelgangen zal het vooral gaan over de Duitse blokkade van een EU-wet die auto’s met een verbrandingsmotor moet verbieden.