De Europese regeringsleiders vergaderen vandaag op de top in Brussel, maar zonder Mark Rutte. Op de Europese top gaat het over de ontwikkelingen op het gebied van corona, veiligheid en defensie, energieprijzen en migratie. Het is de eerste top waar de Belgische premier, Alexander De Croo, de Nederlandse belangen zal verdedigen. Demissionair premier Rutte vergadert in Den Haag met de Tweede Kamer over het regeerakkoord. Brusselse Nieuwe volgt de Europese debatten over – en reacties op – het regeerakkoord én de Europese top op de voet. Volg ons liveblog:
01:45 – De regeringsleiders zijn naar huis. Premier Rutte gaat over 7 uur in Den Haag verder met de formatie. Dit liveblog is gesloten.
01:30 – Rutte heeft er begrip voor dat Italië, Portugal en Griekenland een PCR-test eisen, zegt hij tijdens de persconferentie na afloop van de vergedering van de Europese Raad van regeringsleiders.
00:51 – De Franse president Macron en de nieuwe Duitse bondskanselier samen voor de pers.
00:28 – Premier Rutte houdt zijn persconferentie over de laatste Europese Raad van 2020 rondom 01:00 uur.
00:13 – De Europese Raad is ten einde. Het wachten is nu op de persconferenties van de regeringsleiders.
22:45 – Terwijl Rutte in Brussel is, wijst de Tweede Kamer hem aan als formateur.
22:15 – De eerste conclusies uit de Raad druppelen binnen.
21:45 – Het lange wachten is begonnen.
20:32 – Premier Rutte is aangekomen in Brussel, wellicht mét slaapzak.
19:23 Het kan wel eens een latertje in Brussel worden. Politico heeft een diplomaat gesproken die het al heeft over slaapzakken die je beter kan meenemen. Maar het volgende onderwerp wordt al wel besproken zegt de woordvoerder van de Raad. Premier Rutte kan elk moment aankomen. Hij zal vooraf niemand te woord staan, maar gaat rechtstreeks naar de vergadering.
17:47 – De Tweede Kamer stemt vanavond over de benoeming van VVD-leider Mark Rutte tot formateur en tevens beoogd premier. In Brussel vergaderen de leiders verder, maar door het inleveren van de mobieltjes komt er weinig nieuws naar buiten. Wel weten we nu dat Rutte omstreeks 19.30 in Brussel aankomt. Hij zal dan meteen bij de vergadering aanschuiven.
16:52 – De mobieltjes moeten worden ingeleverd. De leiders mogen niet communiceren met de buitenwereld. Het gaat nu op de EU-top over de gespannen situatie aan de grens tussen Rusland en Oekraïne.
16.34 – In Brussel is er klaarblijkelijk tijd om het regeerakkoord te lezen. Nu ook een reactie van Caroline Nagtegaal (VVD). Met de nieuwe liberale toon. “Eerlijk is eerlijk we liepen niet altijd voorop als het gaat om klimaat. Maar met dit regeerakkoord zetten we flinke stappen….”
16:26 – Het debat in Den Haag is even geschorst. Straks zijn de informateurs aan de beurt om de vragen te beantwoorden. De verwachting is dat het debat niet voor 18.00 is afgelopen. En dus mag de Belgische premier tot die tijd de honneurs waarnemen. Premier Rutte kan op z’n vroegst bij de EU-top aanschuiven als het toetje op tafel komt.
16:15 – Europarlementariër Mohammed Chahim laat weten dat hij zich schaart achter de crisisbeheersing van ONE, een wereldwijd netwerk van activisten:
15:45 – Er is zoveel Europa dat het nieuwe kabinet dringend behoefte heeft aan een speciale minister voor Europese Zaken. Dat is het pleidooi van Laurens Dassen van Volt. Hij wordt waarschijnlijk op z’n wenken bediend, want er komt een bewindspersoon voor Europa in het nieuwe kabinet. Het is nog niet zeker of het een staatssecretaris of een minister wordt.
15.22 – Het regeerakkoord wordt ondertussen ook in Brussel gelezen. Lees de tweets van Esther de Lange (CDA) en BertJan Ruissen (SGP).
14:47 – Joost Eerdmans (Ja21) wil van minister Hoekstra weten hoe het zit met het Europese geld. “We hebben de hele tijd gehoord dat we alleen geld van Brussel kunnen krijgen (voor het coronaherstelfonds) als we aan bepaalde voorwaarden voldoen; zoals het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek. En nu lees ik wel dat het Europese geld gebruikt wordt om zaken te betalen, maar ik lees nergens dat de hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft.”
Volgens Wopke Hoekstra hebben de coalitiepartijen bewust gekozen om niet aan de hypotheekrenteaftrek te morrelen, maar wel andere aanbevelingen van Brussel (de zogenoemde landen specifieke aanbevelingen) over te nemen. “We hebben andere maatregelen bedacht om de woningmarkt weer op gang te helpen. En we voeren ook de aanbevelingen van de Europese Commissie uit om de arbeidsmarkt flexibeler te maken.
14:29 – Het debat in de Tweede Kamer is hervat. Eerst komt Geert Wilders (PVV) aan het woord en daarna Wopke Hoekstra (CDA).
14:26 – Covid-conclusie in Brussel: de Raad is tot een drievoudige aanpak van de pandemie gekomen. Vaccineren, coördineren en internationale samenwerking.
Vrij vertaald: blijven vaccineren, meer vaccineren en vaccinatietwijfel door desinformatie tegenwerken.
Daarnaast wil de Raad dat twee van haar aanbevelingen rond niet noodzakelijke verplaatsingen en vrij verkeerd van personen en goederen zsm wordt aangenomen.
Tot slot beaamt de Raad dat er Europese eensgezindheid moet zijn over de geldigheid van een digitaal vaccinatiebewijs.
14:20 – De conclusies over COVID zijn er.
13.53 – De Europese regeringsleiders zijn klaar met het COVID debat. Volgende onderwerp: energie. Focus ligt op de stijgende energieprijs, maar ook komt de vraag aan de orde of gas een groene vorm van energie is. Dat maakte de woordvoerder van de Europese Raad Barend Leyts via twitter bekend. Wat de conclusies zijn van de COVID discussie (ging over vaccins en het coronapaspoort) is nog niet bekend.
13:35 – Ondertussen in Brussel zijn de leiders aan de lunch toe. Buiten is het stil en mag niemand zonder speciaal toegangsbewijs langs het gebouw lopen waar de leiders vergaderen. Een deel van de stad; met name in de Europese wijk is afgesloten.
13:08 – Premier Rutte zegt nadrukkelijk dat hij niet van plan is om een functie in Europa te aanvaarden. “Ik ga nu niet en ook in de toekomst niet naar Brussel”, zei hij nadat Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) hem had gevraagd om daar duidelijkheid over te geven.
12:45 – Geert Wilders valt Sigrid Kaag aan in het debat over het regeerakkoord op de inzet van D66 om meer Europa te krijgen, waardoor Nederland wordt afgebroken. Wilders: ”U ontkent de Nederlandse identiteit, u wilt meer Europa, u wilt vetorechten afschaffen, u wilt de Nederlandse cultuur afschaffen, we zitten hier voor het Nederlandse belang.” Volgens Kaag dient sterkere Europese samenwerking Nederland juist.
11:50 – Fractievoorzitter Joost Eerdmans van JA21 wil van premier Rutte weten waarom Nederland op klimaatgebied koploper van Europa wil zijn. “Namens wie zit u hier dan? Namens Nederland of namens Brussel? “
Volgens Rutte is het in het Nederlandse belang als bedrijven concurrerender worden en dat doen ze door de CO2 uitstoot terug te dringen. “Het zal leiden tot een enorme innovatie, bedrijven en uitvindingen waar we nu nog niet van gehoord hebben. Het is in het Nederlandse belang om in Europa voorop te blijven lopen, omdat het goed is voor de bedrijven en de werkgelegenheid.”
11:31 – De EP-voorzitter, David Sassoli, geeft momenteel een persconferentie. Eerder deelde hij al een speech gericht aan de EU-leiders: “Wat Europa nodig heeft, meer dan iets, is een nieuw project van hoop. Ik denk dat we dat project kunnen opbouwen op basis van een krachtige en drieledige aanpak: een Europa dat innoveert; een Europa dat beschermt; en een Europa dat verlicht.”
11:18 – De Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie heeft er alvast veel vertrouwen in:
11.05 – Demissionair premier Rutte vindt de nieuwe voorstellen van de Europese Commissie om de grenzen tijdelijk te kunnen sluiten een stap in de goede richting. De Europese Commissie wil de Schengen-regels (vrij reizen) aanpassen, zodat in noodsituaties zoals bij corona of dreigende aanslagen, makkelijker mensen tegengehouden kunnen worden. Ook moet het makkelijker worden om mensen tegen te houden in noodsituaties zoals recent aan de grens tussen Polen en Wit-Rusland. Hij zei verder tijdens een debat met PVV-leider Geert Wilders dat hij de komende tijd in de Europese Unie meer deals wil sluiten om vluchtelingen elders op te vangen. Wel blijft het volgens Rutte lastig om mensen die geen recht hebben op een verblijf hier, uit te zetten.
De Europese Commissie stelt voor de regels voor het tijdelijk sluiten van de binnengrenzen van de zogeheten Schengenzone aan te passen om noodsituaties aan te kunnen, zoals de coronacrisis of dreigende aanslagen. De aanpassing moet er volgens de commissie voor zorgen dat grenscontroles door de Schengenlanden alleen als laatste redmiddel wordt gebruikt. Ook regels voor de buitengrenzen worden aangepast, zodat landen kunnen ingrijpen als groepen migranten door een derde land als politiek instrument worden gebruikt, zoals door Belarus.
10:36 – Leiders van Renew Europe, de liberale fractie in het Europees Parlement waar ook de VVD deel van uitmaakt, zijn eerder deze ochtend al samengekomen om hun gezamenlijke strategie voor de top te bespreken. Zie ook premier ‘van de Nederlanden’, Alexander De Croo, met Charles Michel linksonder.
10:28 – Zowel in Den Haag als in Brussel zijn de bijeenkomsten begonnen. In Den Haag is premier Rutte de eerste die het woord voert. Ook de Europese leiders zijn binnen voor hun top. Als eerste luisteren de 26 Europese leiders naar de voorzitter van het Europees Parlement David Sassoli.
10:16 – Het is ook de Belgen niet ontgaan: Nederland zit voorlopig zonder premier op de EU-top. De Belgische eerste minister Alexander de Croo springt, als voorzitter van de Benelux, even in.
09:40 – De leiders zijn op weg naar hun voortoppen, voordat ze met elkaar gaan vergaderen. De liberale leiders vergaderen met de Franse president Macron in het Egmontpaleis. Premier Rutte ontbreekt, die gaat later vanochtend in Den Haag in debat over het formatieakkoord. En de sociaaldemocraten zijn elders in de stad bij elkaar gekomen.
09:27 – De sociaaldemocraten komen in Brussel voorafgaande aan de top bij elkaar. Het wachten is op vooral de nieuwe Duitse bondskanselier Scholz.
09:14 – En we zijn vertrokken. De eerste staatshoofden stromen de Europese instellingen binnen. De Hongaarse premier Orbán sukkelt nog wat met zijn mondmasker. Op de achtergrond het geruis van de helikopters die de zwaar beveiligde omgeving overzien.
