De verkiezingskandidaten voor de Europese verkiezingen van 6 juni zijn in vorm. In het grootste verkiezingsdebat tot nu toe, georganiseerd door het Huis van de Nederlandse Provincies, namen donderdagavond 13 kandidaten het tegen elkaar op. Praktisch alle partijen waren vertegenwoordigd, van Forum voor Democratie tot Volt en van NSC tot de SP. Alleen de PVV was er niet bij. De lijsttrekker Sebastiaan Stöteler wilde wel, maar mocht niet deelnemen van de partij.
In Beeld en Geluid in Hilversum spraken de kandidaten, onder leiding van journalist Twan Huys, over klimaat, economie en de Europese begroting. In dit artikel zoomen we in op de begroting. Voor wie het hele debat wil zien, dat kan via YouTube.
De Europese begroting
De Europese Unie heeft geld nodig om te kunnen functioneren. Natuurlijk gaat een deel naar het onderhoud van gebouwen in Brussel en de lonen van alle ambtenaren, maar ook wordt er met de Europese begroting lokale projecten gefinancierd, coronaherstelfondsen opgezet en een deel van het geld gaat ook naar Oekraïne. Maar is er wel genoeg geld? Michiel Hoogeveen, lijsttrekker voor JA21, wijst het publiek in Hilversum er als eerste op dat het geld op de helft van de begrotingsperiode al op was. Betekent dat dat er meer nodig is? Nee, zegt Hoogeveen. “Misschien moeten we snijden in landbouwfondsen of ontwikkelingsgeld”, aldus de JA21-lijsttrekker.
Hoogeveen heeft gelijk. Het geld was inderdaad al snel op en EU-leiders hebben de afgelopen jaren het budget steeds moeten verhogen. De pandemie en de oorlog in Oekraïne waren grote kostenposten.
D66-lijsttrekker Gerben-Jan Gerbrandy is een van de enige deelnemers die het budget van de EU wel wil verhogen. Daar horen dan ook hervormingen bij. “De economie van morgen kost geld”, stelt Gerbrandy. En zonder een goed toereikend Europees budget kan de EU niet investeren waar nodig. Groene industrie en defensie geeft Gerbrandy als voorbeeld. Hij vindt het eigenaardig dat een derde van het Europees geld naar boeren gaat, een kwart naar de regio en maar negen procent naar energie en innovatie. Een hoger budget en hervormingen van de uitgaven, daarvoor pleit D66.
Investeren in plaats van spenderen
Volgens NSC-lijsttrekker Dirk Gotink moet het geld dat er is vooral beter gespendeerd worden. Gotink grijpt terug naar onderzoeken van de Europese Rekenkamer. “Die zien steeds dat geld verkeerd uitgegeven is”, stelt hij. Vooral bij de door Gotink bestempelde ‘paniekfondsen’ laat de EU de controle helemaal los, zegt Gotink. Hij verwijst naar het coronaherstelfonds dat landen moest helpen de economie weer op orde te brengen na de coronapandemie.
De EU moet meer gebruikmaken van de Europese Investeringsbank (EIB), vindt Gotink. De EIB verstrekt leningen aan bedrijven en projecten in Europa, en doet dat volgens Gotink door te kijken naar het maatschappelijk belang van die investeringen. “Dat kun je meer doen”, zegt Gotink. “In plaats van steeds die begroting optuigen.”
Voor Gerrie Elferink, de lijsttrekker van de SP, is het vooral belangrijk dat het geld bij de juiste mensen terechtkomt. “Dit wordt allemaal gedaan met geld van werkende mensen, maar komt hen helemaal niet ten goede.” Elferink kijkt naar zijn eigen stad Arnhem waar een biomassacentrale van een Frans bedrijf 72 miljoen euro kreeg uit een Europese pot met geld. “Onze wijk wordt erdoor vergiftigd”, klaagt hij. In plaats van altijd maar de multinationals te steunen wil Elferink dat Europees geld naar normale mensen en hun huizen gaat.
Europese verkiezingen
De verkiezingen komen steeds dichter bij. Voor de duidelijkheid: 6 juni gaat Nederland stemmen. In totaal zijn er 31 zetels te verdelen en volgens de laatste peilingen kan de PVV op een groot aantal rekenen. Acht stuks in totaal. GroenLinks-PvdA krijgen er samen 7 en de VVD komt volgens de Ipsos peiling op 5 zetels uit. D66 lijkt er 3 te krijgen. CDA 2 en Volt, BBB, SGP, Partij van de Dieren en NSC kunnen tot nu toe rekenen op 1 zetel voor elk.
