De Europese Unie wordt louter genoemd als het gaat over de overheidsfinanciën, zo schrijft de Raad van State. Maar zo is de kritiek: “Een groot deel van het economische beleid wordt al lange tijd in Brussel vormgegeven. Het Europese beleid heeft dan ook bepalende economische betekenis voor de afzonderlijke lidstaten, bijvoorbeeld op het terrein van klimaat, energie, digitalisering, fiscaliteit, de kapitaal- en bankenunie en staatssteun.”
In de miljoenennota wordt wel terecht geconstateerd dat er een moeilijke tijd aankomt met de vergrijzing in heel de Europese Unie, waardoor de zorguitgaven en de AOW-kosten overal toenemen. Deze fragiliteit, zoals de Raad van State het noemt, zal effect hebben op de stabiliteit van alle landen die met de euro betalen.
Ook heeft de Raad van State het over de zogenoemde ‘landenspecifieke aanbevelingen’. Het huiswerk dat lidstaten meekrijgen van de Europese Commissie. Voor Nederland gaat het onder meer over hervormingen van de arbeidsmarkt. In de miljoenennota spreekt de regering wel over de noodzaak om te hervormen, maar er liggen nog geen concrete wetsvoorstellen. Tot ergernis van de Raad van State. “We missen urgentie”, zo valt te lezen.
Verder krijgt minister Kaag het dringende advies om snel de spelregels weer te na te leven. In de zogenoemde eurogroep (van landen die met de euro betalen) woedt nu een discussie over wat die spelregels precies moeten zijn. Tot volgend voorjaar zijn de huidige afspraken (de schuld mag maximaal zestig procent zijn en het tekort maximaal drie procent) niet geldig en mogen schulden en tekort oplopen vanwege corona en de oorlog in Oekraïne.
Maar het is de bedoeling dat landen zich daarna weer aan de afspraken houden. Of dat precies dezelfde afspraken zijn is nog niet duidelijk, omdat de Europese ministers daarover nog volop in gesprek zijn.
