Terwijl de Europese Unie haar afhankelijkheid van Russisch gas stapsgewijs wil verminderen door gasreserves aan te leggen, het energieverbruik te verminderen en duurzame alternatieven te zoeken (zoals waterstof en extra windmolens), wacht het Kremlin de bui niet af. Woensdag zette Rusland de levering van gas naar Polen en Bulgarije stop. Reden: deze landen wilden niet betalen in roebels, de Russische munteenheid.
Drukkingsmiddel
De Russiche president Poetin eist dat gasleveringen van het Russische gasbedrijf Gazprom aan Europese landen betaald worden met roebels, niet met euro’s. Poetin beweert dat het Westen het vertrouwen in de roebel teniet heeft gedaan. Daarom willen de Russen enkel nog in de eigen munt betaald worden. Toen Polen en Bulgarije dit luidkeels weigerden, heeft Poetin de gasleveringen naar deze landen volledig stopgezet. Rusland wil op die manier tonen dat Europa de Russische waarschuwingen serieus moet nemen.
Wisselkantoor
Overigens is dit vooral een symbolische maatregel. Rusland verzet zich namelijk al langer tegen de dominante plaats van de westerse munten in de internationale handel. Denk aan de euro en Amerikaanse dollar. Toen een tijd geleden vooral de Amerikanen sancties tegen Rusland hadden ingesteld, eiste Poetin dat de Russische uitvoer van gas naar Europa niet langer met dollars, maar met euro’s betaald zou worden om zo de dollar uit de Russische economie te weren. Vanwege de oorlog in Oekraïne heeft ook de Europese Unie zware sancties tegen Rusland ingesteld. Dus wil Poetin nu ook de euro weren.
Dus dan maar overstappen naar de Russische munt? Dat blijkt in praktijk niet zo gemakkelijk. Zo is de betaalwijze voor internationale handel vastgelegd in contracten. Eén partij kan het contract onmogelijk ontbinden. Wat de Russen nu doen, komt volgens de Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck zelfs neer op een contractbreuk. Toch heeft Hongarije inmiddels beslist om de Russische eis wel in te willigen en het gas in roebels te betalen: “We hebben simpelweg geen keus”, liet de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken weten aan CNN. Het land is momenteel voor 85% procent afhankelijk van Russisch gas. Europarlementariër Marcel de Graaff (FvD) wil dat Nederland net als Hongarije de stap naar roebels zet:
Woensdag kwamen verschillende EU-ambassadeurs samen om de kwestie te bespreken. Verschillende lidstaten zijn niet blij met de manier waarop de Europese Commissie met de zaak omgaat. Eerder deze maand stelde de Commissie namelijk dat bedrijven en organisaties in Rusland rekeningen kunnen openen voor de betaling van Russisch gas en olie, een proces waarbij de Europese instelling veronderstelde dat de Russen de euro wel zouden overzetten naar Russische roebels. Dat de Commissie uitgaat van die Russische medewerking, komt op veel kritiek te staan. Toch zijn er volgens persbureau Bloomberg inmiddels tien Europese bedrijven die al een rekening hebben geopend bij de Gazprombank om zo het geïmporteerde gas in roebels te betalen.
