De zon is al weken ver te zoeken. Heb je dus zonnepanelen op je dak, dan leveren die momenteel maar weinig op. Wind is er daarentegen zat. “Kan ik dan niet beter overstappen op een eigen windmolentje in m’n tuin?” Wie zich bezighoudt met verduurzaming heeft de vraag zichzelf wellicht al gesteld. Ook de EU wil de groene transitie versnellen door meer energie uit verschillende bronnen te halen. En dus hebben verschillende techneuten zich hier al op gestort. Maar hoe veelbelovend is het aanbod?

Alles over de windmolen

“Het Nederlandse windmolentje ‘The Blade’ lijkt te spotten met de natuurwetten.” Zo werd de uitvinding gepresenteerd in een laaiend enthousiast artikel van Change Inc. Ook het AD berichtte erover. De Nederlandse huis-en-tuin-windmolen moet volgens de ontwerpers in een jaar net zoveel energie opwekken als een gemiddeld Nederlands gezin aan elektriciteit verbruikt.

Het ontwerp staat op een paal tegen de gevel naast het dak en is 1,40 meter hoog en 60 centimeter in doorsnee. Met dat formaat is het in vrijwel alle Nederlandse gemeenten toegestaan. Maar niet alleen Nederland profiteert. Cell Technologies, het bedrijf uit Etten-Leur dat de windmolentjes zal produceren, ziet aanvragen van over de hele wereld binnenstromen. Terwijl het bedrijf nu nog wacht op het benodigde NEN-certificaat, dat stelt dat de windmolen aan alle nationale veiligheidseisen voldoet, wil het in de loop van het jaar met de productie starten.

De uitvinding wil energie-armoede aanpakken door groene stroom voor veel mensen binnen handbereik te leggen. “We geven alle mensen de kans om hun woning te verduurzamen en om zelf hun groene stroom op te wekken. Dat is onze missie”, zeggen directeuren François Huijbregts en Marcel Naaktgeboren van Cell Technologies.

Hoewel een eigen windmolen nog altijd een investering is, kost het minder dan zonnepanelen. Wel twijfelen critici of je via de kleine windmolen de investering kan terugverdienen.

Alles over de kritiek

The Blade kan volgens Huijbregts wel 2.500 tot 3.000 kilowatt-uur stroom per jaar opwekken. Dat is meer dan een gemiddeld gezin in Nederland in de afgelopen jaren per jaar verbruikte (in 2022 was dat namelijk 2.479 kilowatt-uur). 

Zo’n kleine windmolen kan zoveel energie opwekken omdat de molen door het ontwerp “de wind twee keer gebruikt”, zeggen de directeuren. Ze beweren namelijk dat ze de natuurkundige Wet van Betz, die stelt dat een windmolen maximaal 60 procent van de energie uit wind haalt, kunnen ‘omzeilen’. 

“Dat is totale onzin”, stelt Johan Antonissen. Hij is docent-onderzoeker bij het HRTech Energietransitielab van de Hogeschool Rotterdam, en is erg kritisch over de beloftes die de makers doen over The Blade. Volgens Antonissen is het natuurkundig onmogelijk om meer energie uit wind te halen dan de Wet van Betz toestaat. Zelfs als de wind ‘twee keer gebruikt’ wordt, is de energie van de tweede keer minimaal. 

De eerste keer haalt de rotor (het draaiende deel) namelijk al zoveel energie uit de wind dat er nauwelijks iets overblijft voor een tweede keer. De wind nog een keer langs de rotor sturen levert vooral turbulentie op, waardoor er bijna geen bruikbare energie meer in de wind zit. Antonissen noemt het dan ook “grote lariekoek”.

Waarom het toch belangrijk is

Ook Jan Rotmans, professor in transities en duurzaamheid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, is maar voorzichtig enthousiast. Volgens hem kan deze uitvinding inderdaad te mooi zijn om waar te zijn. Maar hij stelt ook: “Ik heb altijd gezegd dat we de grote windmolens gaan vervangen. Uiteindelijk wordt elke doorbraaktechnologie na verloop van tijd kleiner.”

The Blade is niet de enige kleine windmolen. Ook het merk Genner, eveneens ontwikkeld in Nederland, levert kleine windmolens. En de Rutland-windmolen zet je niet in je tuin, maar op je boot of camper. Zo kun je bijvoorbeeld je accu’s onderweg opladen. Deze kleine windmolens leveren niet zo veel vermogen als Cell Technologies beweert dat The Blade kan opwekken.

Of de technologie van de Brabantse producent een rendabel model is waarin mensen willen investeren, moet volgens kritische experts nog bewezen worden. Het kan volgens Rotmans “een marketingtruc” zijn. Maar als dat niet zo is, “zou dit een wereldwijde uitvinding zijn. En daar is grote behoefte aan”, stelt Rotmans.

Welke klimaatmaatregelen staan in Nederland op de planning en hoe voldoet Europa aan de energievraag te midden van de huidige geopolitieke spanningen? Volg de Brusselse avonturen van minister Sophie Hermans (Klimaat & Groene Groei) en Eurocommissaris Wopke Hoekstra (Klimaat & Schone Groei). Abonneer je hier.