De landen in de eurozone zijn er nog lang niet aan toe om de normale Europese begrotingsafspraken weer in werking te laten treden. Tijdens de coronapandemie lieten de eurolanden de afspraken uit het stabiliteits- en groeipact over het begrotingstekort en de staatsschuld tijdelijk los om de economische schade van de virusuitbraak op te kunnen vangen. Het was de bedoeling om in de loop van dit jaar terug te keren tot de normale situatie, maar de oorlog in Oost-Europa maakt dat onmogelijk. 

Minister Kaag van Financiën noemde het na na afloop van de vergadering van de eurogroep ‘logisch’ dat het eigenlijk nauwelijks is gegaan over het reactiveren van de begrotingsregels: “Het geeft aan dat de onzekerheid zo groot is. We kunnen elkaar vertellen hoe moeilijk het is, maar tegelijkertijd heeft nog niemand een echt recept. Behalve natuurlijk dat we moeten kijken hoe we weer een begrotingsdiscipline kunnen opbouwen”.

Volgens Kaag hebben een aantal landen wel voorgesteld om de Europese begrotingsregels niet te laten gelden voor de nu zo acuut noodzakelijke investeringen in Defensie. Welke landen dat zijn, zij ze niet.

Sancties moeten oorlogskas Poetin raken

De Europese Unie legt ondertussen de laatste hand aan een nieuwe ronde van sancties tegen Rusland om het land te straffen voor de inval in buurland Oekraïne. In het vierde pakket draait het om exportverboden voor ijzer, staal en luxegoederen. Ook zal de lijst met Russen die op de persoonlijke sanctielijst staan langer worden.

Het is volgens Kaag niet te zeggen wat het onmiddellijke effect is van de sancties. Maar duidelijk is dat de Russische economie er zwaar onder leidt nu de roebel keldert en de inflatie omhoogschiet. Kaag: “Zelfs als je een autocraat bent, moet je je zorgen maken over hoe je deze oorlog kan volhouden. We willen het net rond Poetin strakker trekken en de oorlogskas afsluiten”.

Europese landen willen solidair zijn

Hoe langer de sancties duren, hoe hoger de kosten in Europa en de rest van de wereld zijn. Kaag sprak over een analyse van het Internationaal Monetair Fonds waarin gewaarschuwd wordt voor sterk stijgende voedselprijzen ‘in landen verder weg’ en zelfs het risico op honger. “De hele keten is verstoord. Ik denk dat we er een tijd lang last van zullen hebben”.

Europese landen zullen op verschillende wijze hard geraakt worden door de gevolgen van de sancties. De hoop in Moskou is dat daardoor het eensgezinde front binnen de Europese Unie tegenover Rusland uiteen zal vallen. De Europese landen zien dat risico volgens Kaag. 

“Iedereen weet: we moeten de eenheid van de Unie echt bewaren. Naarmate de duur van de sancties zullen landen op een andere manier getroffen worden. En het is dan juist belangrijk hoe je dan die eenheid nog steeds kunt versterken en niet onbedoeld afzwakken”.

De eurolanden hebben er op een rustige toon over gesproken, zonder elkaar te bevechten, zei de minister. Gezocht wordt naar een manier om de macro-economische gevolgen onderling ‘enigszins’ te dempen.