De Franse president Macron stelde vorige week voor Europese leningen te verstrekken om de economische pijn van de oorlog in Oekraïne te verzachten. Daarin werd hij gesteund door de Italiaanse premier Draghi, die ook hamerde op deze vorm van Europese economische samenwerking. Nederland is, net als onder andere Duitsland en Zweden, tegen. Premier Rutter sprak zich tegen Politico uit als een ferme tegenstander van een dergelijk Europees fonds. JA21-Europarlementariër Michiel Hoogeveen reageerde op Twitter: ‘Goed dat Rutte op de rem staat’, tweette hij. Maar de angst is er bij JA21 dat dit van tijdelijke aard is.

Hoogeveen zit in de auto als hij die tweet toelicht. Na het coronaherstelfonds – waarover in de zomer van 2020 een akkoord werd bereikt – ziet JA21 dit voorstel van de Fransen als iets waar ze al langer bang voor waren: die coronamiljarden waren niet eenmalig, maar zijn de basis voor de toekomstige Europese schuldaanpak. “Je ziet nu dat een pro-EU regering in Frankrijk de crisis in Oekraïne meteen aangrijpt om een soort coronaherstelfonds 2.0 op te zetten.”

Defensie

Daarmee komt de aap uit de mouw, vreest Hoogeveen. “Ze grijpen nu ieder moment aan om het gemeenschappelijke Europese schuldenpotje te openen. Wij zijn hier absoluut op tegen”, zegt hij. En niet alleen het geld speelt een rol voor JA21, licht Hoogeveen toe. “Dat moet dan naar defensie, maar het is een competentie van de lidstaten om de defensie op orde te brengen. Dat is een commitment aan de NAVO, en heeft dus helemaal niets met de Europese Unie te maken.”

De miljarden van het coronaherstelfonds zijn inmiddels nog lang niet allemaal vergeven, dus wil Hoogeveen dat die eerst worden opgemaakt voor er een nieuwe schuldenrekening wordt geopend. “Wat wij zeggen: we zijn geen voorstander van het coronaherstelfonds, maar nu het er toch is kunnen de plannen veranderd worden. Het geld kan aan andere zaken worden besteed, bijvoorbeeld aan defensie. Of aan kernenergie, want dat hebben we ook nodig. Maar de Fransen willen weer nieuwe schulden maken”, verzucht Hoogeveen. “Zo blijven we bezig.”

Boemerang

De vrees bestaat bij JA21 dan ook dat het coronaherstelfonds een precedent heeft geschapen voor toekomstige Europese crises. Rutte ging destijds schoorvoetend akkoord met het betreffende herstelfonds, maar Hoogeveen vreest dat dit niet de laatste keer is. “Rutte heeft toen wel gezegd dat het echt eenmalig moet zijn. Maar nu zie je toch dat het als een boemerang in zijn gericht terugkomt. De Fransen willen hier gewoon een permanent instrument van maken. Tot we uiteindelijk een fuik ingaan en daar nooit meer uitkomen.”

JA21 is dan ook blij dat Nederland afgelopen week op de rem trapte. “Goed gedaan, hou vol,” zegt Hoogeveen. “Maar de vraag is wel hoe lang we het volhouden.”