Hoog bezoek in Den Haag vandaag: maar liefst drie Litouwse parlementariërs en de ambassadeur van Litouwen in Nederland kwamen langs. De boodschap van de Baltische delegatie was luid en duidelijk: Nederland moet zich harder gaan inzetten voor NAVO- en EU-lidmaatschap voor Oekraïne.

Haviken

In Brussel staat Litouwen dan ook bekend als een van de meest overtuigde Ruslandhaviken, landen die oproepen tot fel handelen tegen Rusland. Of het nu over Russische sancties of Oekraïense steun gaat: van Litouwen mag het altijd wat meer zijn. Gezien Litouwens eigen geschiedenis, de Russische buur viel het land keer op keer binnen, is dat geen verrassing. Bovendien ligt de hoofdstad op amper 400 km van het Oekraïense strijdtoneel.

“De klok tikt”, vertelt Litouws parlementslid Žygimantas Pavilionis. “Net als wij weten jullie waar de vijand zit. Maar ik heb niet het gevoel dat jullie begrijpen hoe snel het nu gaat in onze regio.” Zeker met het oog op de nakende Europese en Amerikaanse verkiezingen, is het volgens Pavilionis nu of nooit om te voorkomen dat Rusland de oorlog wint. “Anders wordt Oekraïne het nieuwe Afghanistan of Irak.”

Lidmaatschap

De Litouwse delegatie vindt dat er maar twee manieren zijn om een dergelijk scenario te voorkomen. Allereerst roept ze Nederland op om zich bij de Europese Commissie ook hard te maken om dit jaar nog toetredingsgesprekken te beginnen met Oekraïne over EU-lidmaatschap. 

Ten tweede vragen de Litouwers Nederland om bij de NAVO-top in juli te pleiten voor Oekraïens NAVO-lidmaatschap. “Wanneer we dat niet doen, en Oekraïne in die grijze zone laten, zal Rusland over drie à vier jaar oprukken naar de Balkan. En bij een rechtstreeks conflict met de NAVO zal de prijs die we betalen pas echt hoog zijn”, aldus Pavilionis.

Kamerlid Kati Piri (PvdA) onderstreept het belang van perspectief op EU-lidmaatschap. Maar NAVO-lidmaatschap vindt ze te snel gaan: “We zitten nog midden in het conflict, het land is nog altijd deels bezet.” Piri benadrukt dat je daarmee ook de deur dicht zou gooien en het moeilijk wordt nog vrede te sluiten met een post-Poetinregering. 

Ook VVD-er Ruben Brekelmans vindt de taal van de Litouwers wat te scherp: “Wanneer we het over NAVO-lidmaatschap hebben, gaan Nederlanders meteen denken aan Artikel 5. Daarvoor zouden Nederlandse soldaten op Oekraïense bodem moeten gaan meevechten.” Volgens Brekelmans moeten we Oekraïne maximaal steunen, maar is een directe confrontatie met Rusland uit den boze. 

Verkeerde keelgat

Maar bij Pavilionis schiet dat in het verkeerde keelgat. Volgens hem is het juist door geen NAVO-lidmaatschap te hebben toegekend dat Rusland tot handelen durfde over te gaan. “Hoeveel gebieden moeten er nog bezet worden en hoeveel doden moeten er nog vallen voordat jullie inzien dat het tijd is om lidmaatschap toe te kennen? Jullie laten het gewoon toe dat er op grote schaal doden vallen ”, briest hij met een beschuldigend vingertje richting Brekelmans.

Uiteindelijk moet voorzitter Rudmer Heerema (VVD) tussenkomen: “Ik wil benadrukken dat we hier als gelijken aanwezig zijn. Nederland doet veel. Ik denk niet dat het eerlijk is om de gevolgen van de oorlog rechtstreeks aan ons toe te wijzen.” 

Nadat de Litouwse delegatie haar excuses aanbiedt, keert de rust terug in de Tweede Kamer. De Litouwers benadrukken dat ze nu eenmaal emotioneel worden omdat het gevaar voor hen zo dichtbij komt.