Om de energierekening weer enigszins betaalbaar te maken, zijn de ministers voor Energie van de 27 EU-lidstaten vrijdagmiddag overeengekomen om komende winter tien procent elektriciteit te besparen. Daar komt een verplichting van vijf procent elektriciteitsbesparing in de piekuren bovenop.

Daarnaast komt er een zogeheten windfall tax die lidstaten in staat stelt winsten af te romen bij groene elektriciteitsproducenten, denk daarbij aan eigenaren van kerncentrales of windturbines. Die verdienen nu veel, omdat de elektriciteitsprijs door de hoge gasprijs ook omhoog is geschoten. De prijs van elektriciteit en gas zijn aan elkaar gekoppeld. Maar omdat de kosten van groene elektriciteitsproducenten niet zijn gestegen door de hoge gasprijs, maken zij nu enorme winsten. Daar wil de Europese Unie wat aan doen: de bedrijven achter kerncentrales en windturbines mogen nog maar 180 euro per megawattuur zelf houden. De rest wordt door de overheid geïncasseerd.

Ook komt er een zogenaamde ‘solidariteitsbijdrage’: olie- en gasbedrijven met grote winsten kunnen een heffing verwachten. De bedrijven moeten een deel van hun winst afstaan. Met het geld wil Nederland een deel van het nationale prijsplafond voor de energierekening financieren.

Reactie Jetten

Minister voor Energie Jetten (D66), die vandaag in Brussel bij het overleg was, hoopt dat de nieuwe maatregelen voldoende helpen. “We hebben een heel fors pakket om meer rust op de energiemarkt te krijgen. Want we zien dat er in Europa grote onrust is over de hoogte van de energieprijzen.” Die onrust blijft er de komende maanden nog wel, erkent Jetten. Dus blijven de Europese ministers voor Energie in de nabije toekomst druk overleggen.

De zekerheid dat er op elk moment voldoende energie zal zijn is voor Nederland uiteindelijk het belangrijkst, laat Jetten weten. Tot een maximumprijs op de invoer van Russisch gas is het vandaag nog niet gekomen. Nederland is voor. Een aantal andere landen, waaronder Hongarije, dat sterk afhankelijk is van gas uit Rusland, niet. In het licht van die leveringszekerheid deed Jetten een belofte: “Ik heb vandaag namens Nederland gezegd dat als een maximumprijs op Russisch gas leidt tot minder leveringen aan een aantal Oost- en Centraal-Europese lidstaten, Nederland bereid is om solidariteit te tonen en te zorgen dat die landen ook voldoende gas geleverd krijgen.”

Intussen loopt Nederland in haar eigen gasbesparingen goed op schema om de Europese doelen – een verlaging van vijftien procent – te halen. Op het gebied van elektriciteit – waar dus ook bespaard moet worden – zijn nog een aantal stappen te zetten. Hoe dat precies moet gebeuren, onderzoekt Jetten de komende tijd. Hij beloofde in ieder geval dat ook het licht dat ’s avonds en tijdens het weekend in overheidsgebouwen brandt, aan een kritische toets wordt onderworpen.

Altijd op de hoogte blijven van Nederlandse en Europese ontwikkelingen op het gebied van energie? Neem een abonnement op onze nieuwsbrief Klimaat & Energie