“De Europese economie is in betere vorm dan we bij onze vorige voorspelling hadden verwacht”. Eurocommissaris voor Economie Paolo Gentiloni heeft goed nieuws. De doembeelden van een nakende recessie lijken geen werkelijkheid te worden.

Meevaller

Meer nog: de Europese Commissie verwacht zelfs dat de economische groei in de eurozone dit jaar 1,1 procent zal bedragen. Voor volgend jaar gaat de Commissie uit van 1,6 procent groei. Dat is wel nog steeds minder dan de 2,5 tot 3,5 procent economische groei die de meeste economen aanraden als een duurzaam streefcijfer op de lange termijn. Maar in vergelijking met het recessiescenario met negatieve groei is dit zeker een meevaller.

“Mildere inflatie, een groeiend werkaanbod en stijgende lonen zullen voor hogere besteedbare inkomens zorgen. En dat zorgt voor meer consumptie”, vertelt de Eurocommissaris over de positieve groeivooruitzichten. “Daarnaast wordt ook verwacht dat het coronaherstelfonds voor meer investeringen zal zorgen.” Ook de uiterst lage werkloosheidsgraad van 6 procent, een record voor de EU, speelt een grote rol.

Hardnekkige inflatie

Minder goed nieuws is dat de inflatie hardnekkiger blijkt dan verwacht. Door de dalende energieprijzen is de inflatie wel al hard gedaald, maar de kerninflatie (inflatie waar de erg wisselvallige energie- en voedselprijzen uit gelaten worden) bereikte in maart nog een nieuw record van 7,6 procent. De hoop dat de inflatie enkel gevoed werd door de Russische dichtgedraaide gaskraan, blijkt dus ijdel.

De Commissie vermoedt echter dat ook de kerninflatie gestaag zal dalen de komende jaren. Als argumentatie hiervoor verwijst de Commissie naar het feit dat bedrijven hun winstmarges sterk zagen toenemen, de beruchte graaiflatiediscussie. Hierdoor zouden bedrijven reserves hebben om werknemers te compenseren voor hun door de inflatie gedaalde koopkracht, zonder dat ze hun prijzen hiervoor verder moeten verhogen.

Gemengde signalen

Opvallend genoeg doet Nederland het met een groeivooruitzicht van 1,8 procent beter dan het gemiddelde in de eurozone, maar scoort het met een voorspelling van 1,2 procent voor volgend jaar wel onder het gemiddelde. Daarbovenop is Nederland ook een van de enige EU-landen waar de voorspelde economische groei doorheen de tijd afneemt.

Volgens de Commissie zijn er twee redenen voor die afremmende Nederlandse groei. Allereerst zou Nederland de sterk gestegen rente harder voelen waardoor de Commissie verwacht dat er minder geïnvesteerd zal worden in Nederland. Daarnaast zouden Nederlandse consumenten meer rekening gaan houden met de inflatie en hierdoor minder gaan uitgeven.

Wel noemt de Commissie Nederland nog altijd een “sterke economie”. In 2022 zag Nederland dan ook een erg hoog economisch groeicijfer van 4,5 procent. En dat in een jaar waarin de energiecrisis en de inflatie hun hoogtepunt bereikten. Ter vergelijking: in datzelfde jaar groeide de Duitse economie met ‘slechts’ 1,8 procent.

Minister van Financiën Sigrid Kaag (D66) wil echter niet te hard van stapel lopen: “Ik sta hier niet in een jubelstemming. Maar het is fijn dat de cijfers beter uitpakken dan voorzien.” Kaag vertelt dat ze met “enige zorg” kijkt naar de Verenigde Staten, waar op korte tijd verschillende banken omvielen. Dat financiële onweer in combinatie met de relatief hoge kerninflatie zorgt ervoor dat de minister zich nog niet “in veilige wateren” waant.

Steunpakket

Het Nederlandse kabinet krijgt complimenten voor de aanpak van de energiecrisis: volgens de Europese Commissie was het gigantische Nederlandse steunpakket voor energie één van de belangrijke redenen waarom onze economie zo goed bleef draaien vorig jaar. In dat pakket zaten onder meer een energieprijsplafond, een subsidieregeling voor energie-intensieve mkb’ers en energiecompensatie voor huishoudens met een laag inkomen.

De Nederlandse overheid trok vorig jaar volop de portemonnee en dat is wel te merken aan onze overheidsfinanciën. Waar de Nederlandse begroting vorig jaar nog perfect in evenwicht was, verwacht de Commissie voor volgend jaar nu een tekort van 2,1 procent. De Commissie ziet dit tekort wel terug dalen doorheen de jaren. Ook voor het EU-gemiddelde verwacht de Commissie dat de gaten in de begrotingen en de staatsschulden de komende jaren zullen dalen.

Verder zorgde onze status als handelsland er ook voor dat we relatief makkelijk de energiecrisis overleefden. De Nederlandse export steeg vorig jaar zelfs met 4,7 procent.