De Europese Unie blijft inzetten op een handelsakkoord met de Verenigde Staten, maar bereidt zich tegelijkertijd voor op robuuste tegenmaatregelen als de onderhandelingen mislukken. Dat zeiden de Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen en Eurocommissaris Maroš Šefčovič na afloop van de Raad Buitenlandse Zaken (Handel) in Brussel.

De Amerikaanse president Donald Trump kondigde dit weekend aan dat Europese goederen vanaf 1 augustus worden belast met een importheffing van 30 procent. Die aankondiging kwam op het moment dat er volgens Šefčovič vrijwel een principeakkoord lag tussen de EU en de VS. “We waren het grotendeels eens over de tekst”, zei hij, “maar een aantal cruciale onderdelen stond nog open. En toen kwam de brief van president Trump.”

Andere akkoorden

Volgens Šefčovič zou een tarief van 30 procent de trans-Atlantische handel “praktisch onmogelijk” maken. Rasmussen noemde de aankondiging “absoluut onaanvaardbaar en onrechtvaardig” en gaf aan dat alle lidstaten zich achter dat oordeel scharen. Tegelijkertijd waarschuwde hij dat de EU bereid is om hard op te treden als een eerlijke deal uitblijft: “Als je vrede wilt, moet je je voorbereiden op oorlog.”

Zowel Rasmussen als Šefčovič benadrukten dat de EU zich ondertussen ook op andere markten oriënteert. “We mogen de rest van de wereld niet de rug toekeren”, aldus Rasmussen. Hij wees op het belang van voortgang in onderhandelingen met onder meer Mercosur, Indonesië, de Golfstaten en andere Aziatische landen. Volgens hem zijn de lidstaten het erover eens dat het onderhandelingstempo omhoog moet.

Nederlandse kritiek

Ook vanuit Nederland klonk kritiek op de Amerikaanse plannen. Demissionair premier Dick Schoof noemde de dreiging “zorgelijk en niet de weg vooruit.” Hij verklaarde dat Nederland zich volledig schaart achter de inzet van de Europese Commissie en riep op tot een eendrachtig EU-front. Staatssecretaris van Buitenlandse Handel Hanneke Boerma voegde daaraan toe dat bedrijven gebaat zijn bij voorspelbaarheid en lage tarieven. Wat haar betreft moet de Commissie “alle opties op tafel houden” in de onderhandelingen met de VS.

Volgens Šefčovič blijft de EU overtuigd van de mogelijkheid om alsnog tot een overeenkomst te komen. “We onderhandelen verder op het hoogste niveau”, zei hij. Tegelijkertijd onderstreepte hij dat de EU zich voorbereidt op alle scenario’s en alle instrumenten inzetbaar blijven.