700.000 tot 800.000 Oekraïense vluchtelingen bereikten sinds de Russische inval op 24 februari de Oost-Poolse stad Przemsyl. Een stad met slechts 60.000 inwoners, die van de ene op de andere dag te maken kreeg met een ongekende vluchtelingenstroom. Het Europese Comité van de Regio’s helpt een stad als Przemsyl en heeft het sinds de oorlog in Oekraïne drukker dan ooit. 

“We organiseren hulp voor mensen die uit Oekraïne komen”, vertelt burgemeester Bakun Wojciech van Przemysl via een videoverbinding. “We hebben ze medische hulp gegeven, psychologische hulp. Maar we kunnen dit slechts tijdelijk volhouden”, zegt hij. “We hebben nog geen contact met andere steden. In de toekomst bereiken we de limiet, dus we zullen heel veel plekken voor vluchtelingen moeten voorbereiden.”

Sleutelrol

Die hulp moet dus van het Europese Comité van de Regio’s komen. Dat speelt een sleutelrol in de noodhulp aan Oekraïne en Oekraïense vluchtelingen. Door lokale initiatieven in heel de Europese Unie aan hulpbehoevenden te koppelen, maakt het Comité ondersteuning op maat mogelijk. En dat niet alleen: ook regio’s en steden als Przemsyl die overspoeld worden door vluchtelingen uit het oorlogsgebied kunnen bij het Comité van de Regio’s aankloppen. Zij gaan dan aan de slag om een adequate oplossing te bedenken. Dat kan een eerste stap in de herverdeling van vluchtelingen zijn, een zoektocht naar passend onderwijs voor Oekraïners die huis en haard achter hebben moeten laten, of de coördinatie van een hulpactie.

Het Comité van de Regio’s bevindt zich als het ware tussen vraag en aanbod in. Het bestaat sinds het Verdrag van Maastricht uit 1992 en heeft als doel om de belangen van lokale overheden, als gemeenten en provincies, bij de wetgevende en uitvoerende Europese macht te krijgen. In het Comité is Nederland ook vertegenwoordigd met twaalf leden, onder voorzitterschap van Ellen Nauta-Van Moorsel, burgemeester van de gemeente Hof van Twente.

Woensdag vergaderde het Comité over de oorlog in Oekraïne, waar ze een belangrijke rol in de noodhulp spelen. Sinds woensdag heeft het Comité een Info-Support Hub gelanceerd, dat een facilitaire rol speelt en behoefte een aanbod. Een vertegenwoordiger van het Comité noemt het volgende voorbeeld: “We zijn onder andere met de regio rondom Marseille in contact om uit te zoeken of ze vluchtelingen uit Oost-Europa kunnen opvangen.”

Hulpgoederen

Wil je als lokale autoriteit vluchtelingen verwelkomen, dan kun je dus aankloppen bij het Comité van de Regio’s. Maar ook andere vormen van hulp zijn welkom: “Heb je hulpgoederen in de aanbieding, of wil je een transport organiseren, dan helpen wij met de organisatie”, zegt de vertegenwoordiger. “Of je kan op lokaal niveau onderwijs organiseren. Er zijn bijvoorbeeld een aantal Roemeense scholen in de grensregio, die onderwijs in het Oekraïens aanbieden. Dat zijn simpele ingrepen, maar ze zijn vitaal om het leven van de vluchtelingen door te zetten.”

Daarnaast heeft het Comité voor de Regio’s ook een fonds voor humanitaire hulp opgezet. Wie geld wil storten kan dat doen, het Comité zorgt dat het op de juiste plek terecht komt. Ze zijn in contact met allerlei verschillende burgemeesters in Oekraïne: burgemeester Klitschko van Kiev, maar bijvoorbeeld ook die van Odessa of het zwaar getroffen Marioepol.

Door de directe link met regionale vertegenwoordigers is het Comité van vitaal belang in een oorlogssituatie als deze, legt de vertegenwoordig uit. “We kunnen de hulp mogelijk maken door al onze contacten. We kunnen concreet heel veel betekenen.”