De energieprijzen zijn fors gestegen, en het ziet ernaar uit dat deze trend doorzet. Na een daling van de kosten vorig jaar door de coronapandemie hebben een strenge winter en ontluikende economische groei ervoor gezorgd dat de Nederlandse consument nu flink in de buidel moet tasten.
In de eerste helft van 2021 analyseerde vergelijkingswebsite gaslicht.com dat de de stroomprijzen 22% en de gasprijzen met 19% gestegen waren. Maar dit is geen nationaal fenomeen: de energieprijzen swingen niet alleen in Nederland de pan uit, maar in heel Europa.
Groener is duurder
Dat de energierekening oploopt komt deels door energiehonger: de vraag is momenteel groter dan het aanbod waardoor de prijzen stijgen. Maar ook het Europese klimaatbeleid is van invloed. In het Europees Parlement in Straatsburg werd dinsdag gedebatteerd over het Fit for 55-plan. Dat is een serie maatregelen van de Europese Commissie, die erop gericht zijn dat de netto broeikasgasemissies tegen 2030, ten opzichte van 1990, minstens 55 procent lager zijn.
Om dat voor elkaar te krijgen wil de EU energieleveranciers zoals Shell zwaarder belasten. Maar daardoor kan de energierekening van consumenten stijgen. Europarlementariër Rob Roos (JA21) is tegen de kostenstijging die het plan van de Europese Commissie met zich meebrengt. Hij noemt de operatie een ‘onverantwoord experiment met onze economie’ met een ‘onmeetbaar klein resultaat’.
Frans Timmermans (PvdA) vindt dat stijgende energieprijzen geen afbreuk mogen doen aan de klimaatmaatregelen van de EU. Zo zei hij tijdens de verdediging van zijn Green Deal, dat de kosten voor de consument nog hoger zouden oplopen als de EU nu niets zou ondernemen.
De Commissie heeft beloofd dat er een sociaal fonds zal komen dat controleert of de lasten eerlijk verdeeld worden, maar dat de lidstaten zelf verantwoordelijk zijn voor de uitvoering. De schaarste aan energie toont volgens Timmermans juist aan dat er behoefte is aan een sterk Europees actieplan.
Breder perspectief
Hoe de situatie zich in Nederland zal ontwikkelen, is nog maar de vraag. Volgens Joyce Donat, energiewoordvoerder van de Nederlandse Consumentenbond, is er nog maar weinig zicht op de cijfers. “We weten nog niet met hoeveel de energierekening zal toenemen.” Volgens haar is de Green Deal zeker niet de enige oorzaak van de hogere kosten. “Zo zitten we in de herstelfase van een enorme coronadip, dat kost heel veel geld.” Maar, zegt Donat “De kosten kunnen ook afnemen, bijvoorbeeld door een zachte winter”.
