Het leek lange tijd niet op te kunnen voor flitsbezorgdiensten: investeerders stonden in de rij, het klantenbestand werd met de week groter en hun koeriers zag je op ieder kruispunt in de grote stad. In het paars van Getir, het knalroze van Flink, het zwart van Gorillas of het blauw van Zapp. Tot nu: ABN Amro meldde op basis van transactiedata (gegevens over het betalingsverkeer) dat het aantal bestellingen sinds januari niet meer is gestegen, en ook investeerders zijn door de gestegen rente voorzichtiger. Een trend die niet alleen in Nederland speelt. En oh ja: er zijn ook nog Europese verdenkingen van kartelvorming, illegale onderlinge afspraken.

Het aantal bestellingen bij flitsbezorgers in Nederland stagneert. Dat betekent een nieuw hoofdstuk in de moeizame omgang van de grote steden met de nieuwe bezorgdiensten. Flitsbezorgdiensten kwamen op in coronatijd en maakten een veelbelovende start. Wie tijdens de lockdownperiode na het vroege sluitingsuur van de supermarkt nog wat te eten of te drinken wilde hebben, kon moeiteloos bij een dienst als Gorillas en Flink terecht. 

Maar niet iedereen was er blij mee: de zogenaamde ‘dark stores’, de magazijnen waar de fietsen met de boodschappen vertrekken, zijn vaak gevestigd in binnensteden. Slecht voor het straatbeeld, vindt bijvoorbeeld Den Haag, waar de flitsbezorgers uit de winkelstraat moesten verdwijnen. In Rotterdam mogen er helemaal geen nieuwe dark stores meer openen na meldingen van overlast. En in Amsterdam sloot de gemeente er één paar.

Ontslagen

Nu komt daar dus een stagnatie van het aantal bestellingen bij. Omdat ook investeerders voorzichter zijn met het verstrekken van nieuw kapitaal, leidde dit al tot ontslagen bij de verschillende bezorgdiensten. Gorillas, dat hoofdkantoor houdt in Berlijn, heeft 300 kantoormedewerkers moeten ontslaan, zo’n beetje de helft van het totale personeelsbestand. Ook heeft het bedrijf zich teruggetrokken uit vier Europese landen: Italië, Spanje, Denemarken en België. De andere bezorgdiensten lijken er in Europa iets beter voor te staan: daar vonden nog geen ontslagrondes plaats. 

En dat gevaar lijkt niet alleen te bestaan voor de flitsbezorgers, ook voor andere ‘op aanvraag’-diensten zoals maaltijdbezorgers en taxibedrijven als Uber. Dat schrijft de Financial Times. De afgelopen tien jaar was het lenen van geld goedkoop, maar dat lijkt met de huidige hoge inflatie voorlopig verleden tijd. Geld lenen is daarom een stuk duurder, de bovengenoemde diensten moeten er simpelweg te veel voor betalen. Weg financiering dus, en als het klantenbestand niet voor winst kan zorgen – wat in het geval van deze bedrijven zo is – bedreigt dat het voortbestaan.

Kartelvorming

Daar komt nog een opmerkelijke zaak bij. De Europese Commissie heeft recent invallen gedaan bij twee maaltijdbezorgers, het Duitse Delivery Hero en het Spaanse Glovo. Ze bezorgen beide voornamelijk maaltijden, bij Glovo bestaat ook de mogelijkheid om supermarktproducten te bestellen. Beide bedrijven worden er nu van verdacht afspraken te hebben gemaakt over het onderling verdelen van landen. Is dit waar, dan zou er sprake kunnen zijn van kartelvorming: een verboden overeenkomst om onderlinge concurrentie te verminderen. In dit geval door het ene land aan Glovo over te laten, en het andere aan Delivery Hero. Bijkomend detail is dat Glovo sinds deze week voor 94 procent in handen is van Delivery Hero. De Europese Commissie benadrukt dat het een verdenking betreft: onderzoek moet uitwijzen of er ook echt sprake is van een overtreding.