Bij elke advertentie van een politieke partij moet je voortaan kunnen zien wie ervoor betaald heeft en hoeveel. De Europese Commissie heeft nieuwe regels opgesteld om te voorkomen dat bij verkiezingen de partijen met het meeste geld winnen.
Ook hoopt Brussel op deze manier desinformatie en fake-nieuws rondom verkiezingen te voorkomen.
Volgens Eurocommissaris Vera Jourová (Waarden en Transparantie) mogen verkiezingen geen strijd worden waarbij ondoorzichtige en niet-transparante methoden de uitslag bepalen. “Nieuwe technologieën moeten een instrument zijn van emancipatie, niet van manipulatie.”
Zo moeten adverteerders voortaan duidelijk aangeven of een advertentie politieke bedoelingen heeft en wie ervoor heeft betaald. Ook moet er meer inzicht komen in wat heet de targeting, het doelgericht adverteren voor bepaalde groepen. Datzelfde geldt voor andere technieken, waarbij de adverteerder zich richt op mensen met een bepaald profiel.
Politieke targeting waarbij gevoelige persoonlijke gegevens worden gebruikt, zoals etnische afkomst, religieuze overtuiging of seksuele geaardheid, worden helemaal verboden staat in het voorstel.
Niet genoeg
Paul Tang van de PvdA hoopte op een krachtige aanpak, maar is teleurgesteld. “Het blijft mogelijk om mensen te targetten. We moeten niet willen dat we mensen tot in het stemhokje achtervolgen.
Van Trumps presidentsverkiezing tot aan het Oekraïne-referendum, er kleven geruchten van desinformatie aan. Dat voedt het wantrouwen in de democratie. Daarom moeten we alle gepersonaliseerde politieke advertenties in de maand voor de verkiezingen verbieden.”
Kim van Sparrentak (GroenLinks) gaat nog een stap verder. Zij pleit voor een totaalverbod op politieke advertenties.
Verder scherpt de Commissie de regels aan voor de financiering van Europese politieke partijen. Die moeten voortaan verplicht informatie inwinnen over de organisaties of individuen van wie ze donaties krijgen.
De nieuwe regels verbieden niet dat bedrijven geld geven. Bij Groen Links zijn ze daar ontevreden over. Ook voor die donaties wil Bas Eickhout een verbod. “De invloed van bedrijven op de Europese wetgeving is te groot. Donaties van multinationals zijn ongewenst, want die zorgen voor belangenverstrengeling.”
Begin volgend jaar bespreekt het Europees Parlement de wetsvoorstellen. Het is de bedoeling dat de regels in het voorjaar van 2023 in werking treden.
