Deze week in Brussel Peil: De liefde is voorbij

Elke week steekt onze hoofdredacteur Bert van Slooten (cartoon) de peilstok in alle geopolitieke ontwikkelingen in Europa. Met deze week: wat betekent de Nederlandse kabinetsval voor het Europese beleid op migratie, defensie en financiën?

3 min. leestijd

De val van het Nederlandse kabinet wordt in Brussel en de hoofdsteden van de EU met grote belangstelling gevolgd. Net nu de migratiediscussie in Europa langzaam beweegt valt een van de belangrijkste aanjagers van die discussie weg. Komende week is de Europese Commissie van plan om de migratiedeal met Tunesië te presenteren. Geld in ruil voor het tegenhouden van migranten, zodat er minder mensen naar het continent komen, waardoor ook de druk in landen als Nederland zal verminderen, zo is de gedachte.

Begin juni sloten de 27 EU-landen een deal over het herverdelen van migranten. Dat zorgde voor veel protest in Hongarije en Polen, want landen die niet meedoen moeten betalen. Ook die deal zou gunstig voor Nederland kunnen uitvallen, omdat voortaan ook andere landen asielzoekers moeten opvangen. Die afspraken staan nog steeds fier overeind.

Schuld

Zorgen over de demissionaire staat van het kabinet zijn er als het gaat over nieuwe spelregels voor de euro. De discussie over hoeveel schuld een land mag hebben, hoeveel tekort en hoe snel dat moet worden opgelost. En wat je wel en niet mag meetellen bij die schuld. Vooral Spanje en Italië hadden hoop dat Nederland wat soepeler zou zijn dan in het verleden. Door de val van het kabinet zal ons land zich in die discussie terughoudend opstellen.

En ook de discussie over de uitbreiding van Schengen zal op slot gaan. Bulgarije en Roemenië hadden de hoop dat Nederland zich soepeler zou opstellen dit najaar. Beide landen willen deel uitmaken van de vrij-reizen zone en hoopten in oktober tot de Schengen zone te kunnen toetreden. Nederland is daar fel op tegen, mede omdat er via beide landen nog veel mensen illegaal binnen komen. 

Hoewel premier Rutte heeft gezegd dat de val van het kabinet niks uitmaakt voor de steun die Nederland geeft aan Oekraïne zal Nederland niet meer bij elke discussie vooraan staan. De training van de piloten zal gewoon doorgaan, net als de inspanningen om munitie te leveren aan het land. Maar de politieke discussie over het lidmaatschap van de EU ligt gevoelig. Niet alle Nederlandse politieke partijen zijn het daar over eens. Tot op heden heeft Rutte steeds gezegd dat ze aan alle voorwaarden moeten voldoen en dan pas lid kunnen worden. Dat zal ook de komende tijd het mantra worden. 

Demissionair naar NAVO

Als de oorlog echter eerder is afgelopen zal die vraag, verkiezingen of niet, op tafel komen te liggen. En Rutte speelt een belangrijke rol. Hij had al eerder een overleg met de Franse president Macron en de Duitse bondskanselier Schultz over hoe het verder moet, ook qua bestuurbaarheid van de Europese Unie. Inmiddels is die groep gegroeid naar tien landen die proberen een blauwdruk op te stellen.

Oekraïne zal ook komende week een hoofdrol spelen als de NAVO-landen in Litouwen hun top houden. Ook daar speelt de discussie over lidmaatschap. Met man en macht wordt getracht een tekst op te stellen waardoor Oekraïne uitzicht krijgt op het NAVO-lidmaatschap na afloop van de oorlog, maar zonder dat de Russen daar een verkapte oorlogsverklaring in zien. Rutte is daar, demissionair of niet, gewoon bij. 

Meer Europese implicaties van de val van het kabinet, geo-politieke analyses, hardnekkige geruchten en nog veel meer Europees nieuws krijg je elke zondag in je mailbox met Brussels Peil. Neem hier een gratis abonnement op deze nieuwsbrief.