Het is het Vaals van Luxemburg. Hier alleen geen grote heuvel, maar het drielandenpunt dat bestaat uit de rivier De Moezel. Het ene moment vaar je in Duitsland, dan weer in Frankrijk en dan weer in Luxemburg. Een oud middeleeuws kasteel kijkt uit over wie zich verplaatst over het water.
Op de wal tussen de bomen hangen veel Europese vlaggen. Het blauw met gele sterren wappert je tegemoet en moet je naar een klein museum lokken waar de geschiedenis van Schengen te zien is. Niet zozeer de tijd dat het kasteel dienst deed als fort, maar de geschiedenis van die dag in 1985 waar Schengen Europese geschiedenis werd door de ondertekening van het verdrag waarin het vrij reizen van personen en goederen werd geregeld.
De dag waarop de naam Schengen niet langer stond voor het kleine gehuchtje van een paar honderd inwoners, maar verscheen op grote borden in luchthavens, meestal met zwarte letters tegen een gele achtergrond, waarop levensgroot stond ‘inwoners Schengen’. Het is juni 1985. Het nieuws trok niet veel aandacht. De Volkskrant publiceerde een kort bericht op pagina vijf, overgenomen van het internationale persbureau AP. Het Vrije Volk had een iets uitgebreider bericht met met een beschrijving van de verschillende stappen: het gold nog niet voor iedereen, maar op den duur zou iedereen vrij kunnen reizen. Opmerkelijk dat het Vrije Volk het als binnenlands nieuws bestempelde, terwijl De Volkskrant het op de buitenlandpagina plaatste. Het Dagblad van het Noorden wist nog te melden dat staatssecretaris Van Eekelen namens Nederland z’n handtekening zette.
Geen vlaggen, zoals nu overal te zien. Laat staan badeendjes, paraplu’s, bedrukte mokken met vlaggen of replica’s van de boot waar het allemaal plaatsvond, zelfs geen Eurocommissarissen of Europarlementsleden. De afspraak met de geschiedenis ging bijna ongemerkt voorbij.
Terwijl het akkoord wel op initiatief van Frankrijk en Duitsland tot stand kwam. Ze waren de protestacties van de vrachtwagenchauffeurs die klaagden dat ze wel heel erg veel formulieren moesten invullen als ze de grens passeerden, beu. Omdat de Beneluxlanden al een tijdje het niet zo nauw namen met de grenscontroles werd uiteindelijk besloten om het zo te proberen.
En dus werd in Schengen door Frankrijk, Duitsland, België, Luxemburg en Nederland het eerste verdrag ondertekend. Italië dat op dat moment voorzitter was, deed niet mee en dus mocht Luxemburg, dat het half jaar daarna voorzitter zou worden een symbolische plaats uitkiezen: Schengen.
Voor wie het met eigen ogen wil zien. Met de auto is Schengen het makkelijkst bereikbaar. Met de auto neem je de route richting Frankrijk en daarna de A13 naar Schengen. De trein rijdt tot Luxemburg en dan neem je de bus 315 of de trein naar Perl, dat is net aan de andere kant in Duitsland.
