(Bron foto: Newsroom Consilium)

Brussel loopt leeg. Na twee dagen van zware onderhandelingen kunnen de Europese leiders weer naar huis en de journalisten aan het bier. Maar wat is er nu eigenlijk bereikt op die top?

China

Na gisteren vooral met zichzelf te zijn bezig geweest (de energiecrisis), konden de Europese leiders het vandaag nog eens hebben over hun positie in de wereld. Allereerst stond China op de agenda. Het belang van dat agendapunt? “De assertiviteit van China op het wereldtoneel nam enkel toe en de relatie met de EU is steeds complexer geworden”, aldus premier Rutte. “Wat Nederland betreft, blijven we de dialoog zoeken en samenwerken waar mogelijk, maar we moeten ons kritisch durven opstellen. Op vlak van mensenrechten bijvoorbeeld.” 

Daarnaast wil Rutte dat de EU met een concrete ‘China-strategie’ komt. Volgens hem moet Brussel zich op dat vlak onafhankelijker opstellen en niet enkel de Verenigde Staten achternalopen. Concrete vervolgstappen over de relatie met China zijn er niet uit de Europese top gekomen.

Oekraïne

Daarna was er ook nog tijd om het over de oorlog in Oekraïne te hebben. Daarbij keken de leiders naar het berechten van Russische oorlogsmisdaden. Zo riepen de Baltische staten op om een heus ‘Oekraïnetribunaal’ op te richten. Nederland liet eerder al weten dat voorbarig te vinden. De Europese top van vandaag heeft hier ook nog geen oordeel over geveld. Wel vragen de lidstaten aan EU-buitenlandchef Josep Borrell om ‘de opties te verkennen’ waarmee de agressor verantwoordelijk gehouden kan worden.

Daarnaast hebben de Europese leiders vandaag het licht op groen gezet voor de Europese Militaire Hulpmissie. Dat plan houdt in dat lidstaten Oekraïense soldaten gaan opleiden op eigen bodem. Ook namen Rutte en zijn collega’s zich voor om de Europese Vredesfaciliteit verder uit te bouwen. Via dat fonds kunnen lidstaten vergoed worden voor de wapens die ze aan Oekraïne leveren.

Voor premier Draghi was dit overigens de laatste Europese top. In het verslag van de top vindt de aandachtige lezer een knipoog naar zijn beroemde uitspraak “Whatever it takes“. De EU-leiders namen zich namelijk voor om Oekraïne te steunen, as long as it takes. Daarmee willen ze duidelijk de speculaties dat de sancties niet volgehouden kunnen worden door het gemor onder de bevolking over de energiecrisis, de kop indrukken.

Gas, gas en nog eens gas

Gisteren stond hoofdpijndossier energie op het menu van de Europese leiders. Na tot diep in de nacht aan de vergadertafel te hebben gezeten, was er dan eindelijk een verdict. Maar wel één met veel haken en ogen. Zo heeft men een akkoord om de EU-ministers van Energie verder te laten onderhandelen over een “dynamische prijscorridor”. Dat is een soort bandbreedte waartussen de gasprijs mag schommelen. Het idee is dat de EU op die manier de pieken van de gasprijs kan afschaven, zonder dat de leveringsvoorraad in gevaar komt. 

Want vooral Nederland en Duitsland bleven erop hameren dat als we door een hard gasprijsplafond minder bieden dan de rest van de wereld, we leveringsproblemen kunnen krijgen. Of zoals Rutte het mooi verwoordde: “We willen niet dat de lng-schepen zeggen: ‘Doei doei, zak er in! Wij varen naar China.’” Daarnaast krijgen de EU-ministers van Energie de opdracht om een tijdelijk prijsplafond uit te werken op gas dat gebruikt wordt voor stroomopwekking.

De Franse president Emmanuel Macron en de Belgische premier Alexander De Croo vermoeden dat het twee à drie weken zal duren voordat er iets concreets op tafel ligt. De Duitse bondskanselier Scholz zinspeelde erop dat volgende maand al een extra Europese top gehouden kan worden, als de EU-ministers van Energie er zelf niet uit zouden komen.