Crisis-top in Parijs: hoe stichten we vrede?

De ogen van de wereld zijn vandaag gericht op Riyad en Parijs. In de hoofdstad van Saoedi-Arabië beginnen de gesprekken tussen Amerika en Rusland over een vredesakkoord over Oekraïne. In Parijs komen de belangrijkste Europese leiders bij elkaar om te kijken hoe ze ook aan tafel kunnen komen.

3 min. leestijd
De Franse president Emmanuel Macron met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz

Lang niet alle Europese leiders hebben een uitnodiging gehad van de Franse president voor de crisis-top in Parijs. Natuurlijk is Duitsland aanwezig en ook de Britten steken het Kanaal over. Verder komen Italië, Spanje, Denemarken, Polen en Nederland. Premier Dick Schoof bevestigde dit weekend dat hij ook afreist naar de Franse hoofdstad. Verder zijn de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, de Europese Raad António Costa en de secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte aanwezig.

Routekaart voor vrede

De bedoeling is om een Europese routekaart voor vrede te bespreken. Uitgangspunt blijft het feit dat er geen vredesgesprekken gevoerd kunnen worden zonder Oekraïne en dat geen enkel resultaat dwingend opgelegd kan worden aan Oekraïne. Om te beginnen moet er dus een Europees plan komen, zodat Europa aan tafel zit bij de gesprekken over vrede. In dat plan moet ook antwoord komen op hoe die vrede kan worden bewaard. Kan Europa dat met eigen troepen, nu de Amerikanen hebben laten weten dat er geen Amerikaanse troepen komen? Wil en kan de NAVO van Mark Rutte daar een rol bij spelen?

Of zijn er landen, zoals Frankrijk, waar al langer is nagedacht over de situatie, die het voortouw willen nemen? 

Waarom deze landen?

Om te beginnen doet Frankrijk niks zonder Duitsland. De oude motor van de Europese Unie neemt in dit soort situaties het voortouw. Verder wil president Macron niks zonder het Verenigd Koninkrijk ondernemen. Polen is niet alleen een steeds belangrijker land in de EU, een rechtstreekse buur van Oekraïne, maar ook nog eens voorzitter van de EU op dit moment. Bovendien kent premier Donald Tusk uit zijn tijd als voorzitter van de Europese Raad, nog heel veel belangrijke politici persoonlijk.

De Denen, die vanwege de Amerikaanse vrijage met Groenland, geharnast in de strijd staan, vertegenwoordigen de andere Scandinavische landen en de Baltische staten. Italië en Spanje zijn nog steeds belangrijke grote landen in het zuiden. En Nederland levert fors wat militair materieel aan Oekraïne, waaronder de F16’s en de trainingen voor piloten.

Waar gaat het verder over?

Behalve dus mogelijke troepen, ook over voorwaarden voor de Russen. Zo heeft president Trump gezegd dat een NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne uit den boze is. Maar in Parijs wordt gesproken over een lidmaatschap dat automatisch wordt verkregen als de Russen een staakt-het-vuren schenden. Oekraïne krijgt dan een soort voorwaardelijke bescherming. Het zou een win-win moeten zijn.

Rusland tevreden omdat Oekraïne geen NAVO-lid wordt (daar was het toch om begonnen) en Oekraïne heeft de garantie dat als de Russen toch vals spelen, ze automatisch lid worden. Volgens Europese diplomaten past dat goed in wat Amerika afgelopen week ‘de verwoestende gevolgen’ heeft genoemd voor het geval Rusland niet wil meewerken.