Column Post uit Brussel: Hand op de beurs

Voor studenten die Europese samenwerking intrigerend vinden kwam er deze week goed nieuws. Voor het studiejaar 2023-2024 worden de jaarbeurzen voor Nederlandse deelnemers aan het Europacollege, een kweekschool voor Europese ambtenaren, in ere hersteld. Dankzij vasthoudende Tweede Kamerleden – en hun Europese achterban.

3 min. leestijd

In Brugge en in Warschau wonen en studeren vijfhonderd studenten, uit alle EU landen en daarbuiten. Ze leren de fijne kneepjes van het Europese werken. Het was in 1948 een droom van de groep oprichters, waaronder Henrik Brugmans en Winston Churchill. De meeste studenten gaan aan de slag bij advocatenkantoren, in het bedrijfsleven of bij overheidsorganisaties: ministeries en Europese organisaties.

Het Europacollege is een inhoudelijk platform, bijvoorbeeld de jaarlijkse opening van het academische jaar, dit jaar door Josef Borrell, de vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, en in 1988 door premier Margaret Thatcher. Het kabinet organiseerde er een aantal lezingen en een leerstoel ‘Europese Waarden’ tijdens ons EU-voorzitterschap in 2004.

Brugge maffia

Het Europacollege wordt gefinancierd uit de Europese meerjarenbegroting, door lidstaten individueel, en door een aantal bedrijven. De investering in een Europese loopbaan kost elke student 27.000 euro. Europese regeringen geven hun eigen studenten elk jaar een financieel zetje. Belangrijk, want het college heeft de reputatie van ‘eliteschool’. Toen uw columnist er studeerde verschafte het NUFFIC beurzen zodat alleen kost en inwoning overbleef – maar in 2010 stopte het Nederlandse kabinet het beurzenprogramma.

Negen jaar later legt de minister van Buitenlandse Zaken een direct verband tussen het aantal Nederlanders dat kan studeren aan het Europacollege en het aantal landgenoten bij de Europese Instellingen. Het Europacollege is daarvoor in de woorden van het kabinet een ‘kweekvijver’: de alumni vormen een sterk kennisnetwerk – in Brussel is er zelfs sprake van een ‘Brugge maffia’.

Informatiebron

Met een diploma van het Europacollege op zak heb je meer kans het Europese toelatingsexamen (‘concours’) te halen. Maar het aantal Nederlanders dat dat lukt, loopt terug. Dat is jammer, want landgenoten vormen een informatiebron bij de Europese Commissie of in de staf van het Europees Parlement. Die informatie van achter de schermen is een stap naar invloed op beter bij Nederland passend EU-beleid.

D66 vroeg naar de beurzen in 2019. ‘Eén van de concrete stappen die we opnieuw introduceren, zijn beurzen voor het Europacollege in Brussel. Die zijn een tijdje afgeschaft, maar die introduceren we weer’, beloofde de minister, tweeëneenhalf jaar geleden. Studiejaar 2021-2022 kon het geregeld zijn.

Twitter

De maanden kwamen en gingen. Een nieuwe lichting studenten trad aan. Zonder beurs. Twee jaar later bemoeide de Europese partij Volt zich ermee. Laurens Dassen herinnerde het kabinet aan hun toezegging, in het debat over de ‘Staat van de Europese Unie’. De minister van Buitenlandse Zaken verwees dit keer naar haar collega van Onderwijs. Er moest onderzoek worden gedaan en dat had vertraging opgelopen door Covid.

Maanden gingen voorbij, een nieuwe begroting werd gemaakt, maar over de toegezegde beurzen voor Nederlandse studenten aan het Europacollege repte het kabinet met geen woord. Deze week lazen de Twittervolgers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken een persbericht: Voor het komende academisch jaar kun je je inschrijven voor een beurs voor het Europacollege – één die het collegegeld voor de geselecteerde Nederlanders terugbrengt naar bijna één-derde van het totaalbedrag. Sterker nog: voor de komende vijf jaar is het beurzenprogramma vastgesteld. Een zetje in de rug dus voor het Nederlandse Europabeleid.

Mendeltje van Keulen (cartoon) is onder meer praktijkprofessor Europa bij de Haagse Hogeschool. Van 2011 tot 2017 was zij griffier Europese Zaken bij de Tweede Kamer. Zij leegt voor Brusselse Nieuwe regelmatig de brievenbus van de Tweede Kamer en legt Europese voorstellen bovenop de stapel.

Elke week de column van Mendeltje in je mailbox ontvangen? Abonneren kan hier voor slechts 1 euro in per maand. Daarmee levert u een bijdrage aan de onafhankelijke journalistiek en opinie over Europese zaken die Nederland raken.

Het gras is altijd groener bij de buren.
Verken je horizon en ga ook eens vissen in een andere vijver!

Word lid Meer informatie