De Europese Investeringsbank (EIB) die zich nu vooral nog richt op het financieren van groene projecten moet ook de defensie-industrie gaan ondersteunen. Dat vindt VVD-Europarlementariër Caroline Nagtegaal. Op dit moment mag de EIB geen geld uitgeven aan projecten die puur militair van aard zijn. Nagtegaal wil dat de regels veranderd worden.
Vorig jaar spendeerde het EIB nog zo’n 70 miljard euro aan allerlei projecten. Meer dan de helft van die projecten droegen bij aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Dat moet ook blijven gebeuren, vindt Nagtegaal. Maar er mag best iets opzijgelegd worden voor de Europese defensie-industrie. Vooral in een tijd waarin Europa en de Verenigde Staten problemen hebben met het leveren van munitie aan Oekraïne, moeten de regels opnieuw bekeken worden.
Voorstel
Ieder jaar krijgt het Europees Parlement een aantal rapporten voor haar neus. Ook het jaarrapport van het EIB. Het Parlement controleert het rapport en laat zich uit over de gang van zaken. In die context heeft Nagtegaal al een voorstel ingediend om de regels te veranderen. Op dit moment mag het EIB alleen investeren in militaire projecten die ook voor de civiele industrie belangrijk zijn. Denk aan technologie voor radio’s of satellieten. Daar wordt door zowel burgers als militairen gebruik van gemaakt. Projecten die alleen voor militaire doeleinden bedoeld zijn, mogen volgens de huidige regels niet door de EIB gefinancierd worden.
En dat is zonde, vindt ze. Ze was onlangs op bezoek bij scheepsbouwer Damen Shipyards. Dat bedrijf doet op dit moment bijna niets met het EIB. Als de regels zouden veranderen, kunnen ze aanspraak maken op Europees geld om marineschepen te bouwen.
Het voorstel van Nagtegaal om de regels te herzien en militaire projecten toe te laten voor het EIB wordt breed gesteund door haar eigen Europese liberale fractie (RENEW). Ook de Europese conservatieven van het ECR zien mogelijkheden. De grootste tegenstand is volgens haar te vinden aan de linkerkant van het politieke spectrum in het Europees Parlement. Financiering van militaire projecten door het EIB mocht niet vanwege ethische overwegingen. Volgens Nagtegaal zijn de tijden veranderd en is het juist wel ethisch om geld uit te geven aan puur militaire projecten.
Ook private banken als ABN AMRO of ING zouden zich in de praktijk mogelijk minder terughoudend opstellen op dit vlak als de EIB het juiste voorbeeld geeft, denkt Nagtegaal.
Hoeveel?
Hoeveel de EIB zou moeten investeren in de defensie-industrie is nog niet duidelijk. Nagtegaal wil eerst dat het überhaupt toegestaan is, dat is de politieke keuze die moet worden gemaakt. Daarna kunnen bedrijven en de EIB samen kijken waar behoefte aan is. Nagtegaal benadrukt dat eventuele leningen van de EIB de uitgaven van NAVO-lidstaten niet vervangen, maar aanvullen. Zij zijn verplicht twee procent van hun bruto nationaal product uit te geven aan defensie.
Het voorstel van Nagtegaal moet eerst nog goedgekeurd worden door het Europees Parlement. Daarna is het aan het EIB zelf om te besluiten het voorstel van het Europees Parlement over te nemen.
