Schaakstukken in je fietstas en op naar het Maximapark in Utrecht. Aan de zeven schaaktafels zitten elke zondagochtend om elf uur mensen te schaken. Een klein sportclubje dat hun brein uitdaagt op de vroege zondagochtend, maar dat niet alleen, ook het sociale aspect is belangrijk. Het is een initiatief van Jesús Medina Molina. Hij wil zo veel mogelijk openbare schaaktafels in Nederland – en in het buitenland – neerzetten met zijn ‘urban chess’ initiatief.
De openbare schaaktafels staan onder andere al in Den Haag, Dordrecht, Groningen en afgelopen weekend sloot met twee schaaktafels in Spijkenisse de veertigste gemeente aan. Met zijn schaaktafels wil Medina Molina sinds 2018 schaken toegankelijker maken, vooral voor kinderen.
Effect van schaken
Als kind kreeg Medina Molina schaken niet mee, maar zo’n acht jaar geleden leerde hij zichzelf schaken. Zijn dochter had moeite met rekenen, na bijlessen en een dyscalculietest kwamen ze er niet achter wat het probleem was. Medina Molina las een artikel over schaken en het effect daarvan op het kinderbrein. Hij bekeek veel schaakvideos op YouTube en leerde vervolgens zijn dochter het bordspel.
“Het is moeilijk om te zeggen of schaken echt hielp met rekenen, maar wat ik wel heb gezien is dat het schaken ontzettend heeft bijgedragen aan haar concentratie. Je zit meer met je aandacht bij de lesstof en bent minder gevoelig voor afleidingen.”
Maar dat niet alleen, ook de impulsbeheersing wordt veel sterker bij kinderen die schaken zegt Medina Molina. “Bij schaken kijk je continu naar wat de beste zet is. En als je die hebt gevonden, houd je hem nog even vast en zoek je naar een misschien nóg betere zet.”
Schaken op School
Schaken is een instrument voor kinderen volgens Medina Molina om een betere concentratie te krijgen, impulsen te beheersen en oplossingsgericht te denken. Daar is het Europees Parlement het mee eens. In 2012 besloot het Parlement over de invoering van het programma „Schaken op School” in het onderwijssysteem van de Europese lidstaten.
Er was geen verplichting tot invoering, maar het Europees Parlement wilde de lidstaten aanmoedigen om dit te doen. Nederland liet het links liggen, zonde volgens Medina Molina. “Je hoeft namelijk niet iedereen aan het schaken te krijgen, je kan schaken voor veel meer dingen inzetten.”
Wortel van 64
“Kijk naar Spanje,” zegt Medina Molina. “Daar stemde in februari 2015 het voltallige Spaanse parlement voor het invoeren van schaken op scholen. En dan niet zozeer het schaken zelf, maar meer het schaken gebruiken als instrument om de lesstof uit te leggen. Denk aan een schaakbord van acht bij acht om de wortel van 64 uit te leggen of een geschiedenisles aan de hand van schakers.”
Medina Molina is dan ook aanhanger van het Spaanse model om elementen van schaken te gebruiken in de les. Met regelmaat tweet Medina Molina dat het belangrijk is dat kinderen schaken zien, leren en spelen en verwijst hij nog een keer naar het „Schaken op School” plan van het Europees Parlement.
Girlpower
Op zondagochtend schaken veel kinderen mee op het urban chess-court in het Maximapark in Utrecht. “Dat is ook zo leuk aan schaken,” zegt Medina Molina. “Iemand van negentig kan tegen iemand van negen jaar spelen.”
Alleen meisjes missen nog aan de schaaktafels. Er zijn wel veel jongeren die schaken, maar het zijn voornamelijk jongens. “Dus ik nodig vaak ook ouders uit om een schaakbord voor hun dochter te kopen als ze jarig zijn. We hebben meer girlpower nodig. Meiden kunnen ook gewoon hartstikke goed schaken en het is cool. En hoe eerder je met schaken begint, hoe meer baat je erbij hebt.”
