Brusselse koffie op dinsdag 22 november 2022

Een krantenoverzicht bij het ontbijt. Op deze vroege dinsdagochtend praten we je bij over de Europese actualiteit met dagvers nieuws uit binnen- en buitenland.

5 min. leestijd

(Foto: Pé Verhoeven)

Britse premier gooit EU-afspraken overboord

08:50 uur – Birmingham, Verenigd Koninkrijk. De Britse premier Rishi Sunak heeft laten weten dat het Verenigd Koninkrijk geen relatie met de EU zal nastreven nastreven “die berust op aanpassing aan de EU-wetgeving”. Dat meldt de BBC. Sunak wil Zwitserland niet achterna gaan. Dat land kan als niet-EU-land gemakkelijk handel drijven met de EU, maar moet zich wel aan bepaalde EU-regels houden. Sommige ambtenaren in Sunaks regering zouden die weg ook willen inslaan.

Sunak herhaalde daarop zijn steun voor de Brexit ook nog maar eens. “Ik heb voor Brexit gestemd, ik geloof in Brexit”, zei hij. “Ik weet dat Brexit enorme voordelen en kansen voor het land kan opleveren en dat al doet.” Het grootste voordeel van de Brexit volgens Sunak? De controle over migratie nu het Verenigd Koninkrijk “een goede controle over haar grenzen heeft,” aldus de premier.

Meloni wil Brussel te vriend houden

08:30 uur – Rome, Italië. De nieuwe regering van Italië, onder leiding van premier Giorgia Meloni, heeft een nieuwe begroting ondertekend met een uitgavenplan van 35 miljard euro en een begrotingsbeleid dat erop lijkt ingesteld om een ramkoers met Brussel te vermijden. Dat meldt Euronews. Meloni hoopt dat de verhoogde uitgaven zullen leiden tot een sneller herstel van de op twee na grootste economie van de eurozone, die volgens het ministerie van Financiën in het lopende kwartaal en het eerste kwartaal van volgend jaar zal krimpen.

Na de verkiezing van Meloni tot Italiaanse premier was Brussel bang dat de nieuwe Italiaanse regering verschillende EU-afspraken aan de laars zou lappen. Meloni wordt vaak als eurosceptisch gezien. Maar nu het nieuwe budget bekend is, lijken die zorgen wat te zijn weggenomen. Meloni en haar regering lijken eerdere uitgavenplannen te beperken en zich meer aan de Brussel-vriendelijke gang van zaken te houden. 

Rutte heeft harde woorden voor Iraanse regering

08:20 uur – Den Haag, Nederland. Premier Mark Rutte laat op sociale media merken dat hij het Iraanse regime niet langer duldt. Hij bekritiseert het regime voor de manier waarop het is omgegaan met demonstranten die de straat opgingen nadat de 22-jarige Iraanse Mahsa Amini in september werd opgepakt door de Iraanse zedenpolitie en later overleed. Bij EURACTIV bleven de woorden van de Nederlandse premier niet onopgemerkt. 

“De moed van Iraanse vrouwen is onvoorstelbaar. Het is onacceptabel dat vreedzame demonstranten ter dood zijn veroordeeld”, schrijft Rutte op Twitter. “Mede op Nederlands initiatief zijn EU-mensenrechtensancties aangenomen. De daden van het Iraanse regime mogen niet onbestraft blijven”, benadrukt de premier. Vorige maand zette Iran verschillende personen en mediakanalen uit de EU op een zwarte lijst als vergelding voor de sancties van het blok tegen de Iraanse zedenpolitie in verband met het neerslaan van de protesten van Amini.

Viert Nederland haar bijdrage aan het Europees Parlement niet?

08:00 uur – Brussel, België / Den Haag, Nederland. Er lijkt in Nederland weinig aandacht te zijn voor het verjaardagsfeestje van het Europees Parlement, dat vandaag haar zeventigjarig bestaan viert. Dat schrijft Trouw. Het Parlement hield gisteren in Straatsburg een korte ceremonie om het zeventigjarig bestaan te vieren. De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen was er ook bij. En op de website van het Parlement staat een zeventigtal foto’s van zowel wereldgebeurtenissen als Europese mijlpalen. Het Verdrag van Rome in 1957 en de Val van de Berlijnse Muur staan daar bijvoorbeeld op. 

Maar dat Nederland in het verleden aan de vooravond stond van de EU zoals we die nu kennen, is volgens Trouw weinig terug te zien bij de viering van het zeventigjarig bestaan van de EU-instelling. In Brussel zouden Nederland en Nederlanders een heel klein beetje roem krijgen voor hun rol in de geschiedenis van het Europees Parlement. Maar in Nederland wordt dat werk nauwelijks bewonderd. Nederlandse ambtenaren die destijds hebben meegeschreven aan de regels die bepaalden hoe het Parlement grotendeels nu nog steeds werkt, zouden vrijwel zijn vergeten.

Prijsplafond Russische olie gaat wereldwijd

07:35 uur – Brussel, België. De G7-landen, een club van zeven rijke industrielanden, kondigen naar verwachting morgen hun prijsplafond op Russische olie aan.  Dat meldt POLITICO. Het plafond is bedoeld om rederijen en verzekeraars te verbieden Russische olie te vervoeren tenzij de olie onder de overeengekomen maximumprijs wordt verkocht. Alle 27 EU-landen moeten ermee instemmen om het plafond in werking te laten treden. Maar EU-landen zoals Cyprus, Malta en Griekenland vrezen dat dit hun scheepvaartsector zal schaden. Volgens diplomaten en hoge ambtenaren keerden een aantal schepen de EU al de rug toe om zaken te doen met China, Turkije of, India of andere belastingparadijzen om zo het prijsplafond te omzeilen.

De 27 EU-landen moeten de overeenkomst ondertekenen voordat het EU-embargo op Russische olie op 5 december ingaat. In theorie kan dat snel gaan, schrijft POLITICO. In het laatste sanctiepakket bereikten de landen immers al overeenstemming over een rechtsgrondslag voor olieprijsplafond. Dat de EU-landen de overeenkomst al voorafgaand aan de vergadering van woensdag ondertekenen, sluit de nieuwssite niet uit. De EU heeft de landen echter nog niet laten weten wat de maximumprijs voor olie eigenlijk gaat zijn.

Ruzie Servië en Kosovo niet gesust

07:15 uur – Brussel, België Gisteren riep EU-buitenlandchef Joseph Borrell de regeringsleiders van Servië en Kosovo op het matje in Brussel. De twee landen maken ruzie over kentekenplaten op auto’s: Kosovaren die zich etnisch Servisch voelen rijden rond met Servische nummerplaten. Maar Kosovo beschouwt die als illegaal, en dat leidde tot een hevige ruzie. Na het spoedberaad van gisteren is er echter geen vooruitgang geboekt, meldt NU.nl. “Beide landenleiders moeten zich realiseren dat zij verantwoordelijk zijn voor het geklapte overleg, en de potentiële escalatie van het conflict als gevolg van deze teleurstelling”, zei Borrell na afloop.

De EU was gisteren bemiddelaar bij de gesprekken. Volgens Borrell wilde de Servische regering akkoord gaan met een tussenoplossing: de Kosovaarse beleidsverandering omtrent de kentekenplaten zou met tien maanden moeten worden uitgesteld. De Kosovaarse premier Albin Kurti sloeg dat voorstel af. Kosovo heeft wel geaccepteerd om de plannen om boetes op te leggen met twee dagen uit te stellen naar donderdag.