Het begon deze week met de aankondiging van de Europese Commissie dat er extra heffingen komen op elektrische auto’s uit China. Deze heffingen kunnen oplopen tot meer dan 38 procent. De reactie uit China liet niet lang op zich wachten, want er werden meteen tegenmaatregelen aangekondigd, die onder meer de Nederlandse landbouw zullen treffen.
Met deze dreigementen op tafel, is de grote vraag hoe een handelsoorlog kan worden voorkomen. “Ons doel is om China erbij te betrekken en Peking zover te krijgen dat het de koers corrigeert en de problemen bij de wortel aanpakt”, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie deze week tijdens de G7-top in Italië. Komende week reist de Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck naar China om de situatie te bespreken. Ook komt de Chinese vicepremier Ding Xuexiang naar Brussel, al stond die afspraak al wel wat langer; om over het klimaat te praten.
Eerlijke concurrentie
Op zich is het conflict simpel. China ondersteunt met gunstige financiële regelingen de fabrikanten van elektrische auto’s, die daardoor goedkoop kunnen exporteren. Zo goedkoop dat ze de Europese auto’s uit de markt duwen. De staatssteun, die vaak via ingewikkelde constructies verloopt, is volgens de Europese Commissie het grote probleem. Ze willen meer eerlijke concurrentie, en niet alleen bij de productie van elektrische auto’s, maar ook als het gaat over batterijen of grondstoffen voor batterijen.
Tom Berendsen (CDA) wil dat de Europese Commissie doorzet. “De conclusie is helder. We moeten nu onze eigen industrie beschermen.” Volgens de fractievoorzitter van de partij in het Europees Parlement zijn de heffingen goed, maar is er meer nodig. Hij wil veel meer fabrieken die batterijen produceren in Europa en meer grip op de zeldzame (kritieke) grondstoffen, zoals lithium (nodig voor de productie van batterijen).
Voorlopig lijkt China niet onder de indruk van de spierballentaal uit Brussel. De export van elektrische auto’s is in de eerste maanden van het jaar met bijna 25 procent gestegen. En in het land kijken ze anders tegen subsidies (staatssteun) aan dan in de Europese Unie. Volgens commissievoorzitter Von der Leyen is het grote probleem dat China teveel produceert en de overproductie op de wereldmarkt dumpt.
Varkensvlees en babymelk
Maar ondanks dat neemt China wel tegenmaatregelen. Het land heeft zijn pijlen gericht op de landbouw; met name varkensvlees en zuivel krijgen ervan langs. China is namelijk nog steeds een belangrijke afzetmarkt voor deze producten, waarvan een flink deel uit Nederland komt. Ons land voert jaarlijks zo’n 220.000 ton aan varkensvlees uit.
Het is voor China makkelijk om Europa te treffen met sancties omdat varkensvlees uit onder andere Zuid-Amerika de laatste jaren fors goedkoper is geworden. Volgens analisten is dat een van de redenen waarom de Europese export überhaupt terugliep. Bij de export van zuivel gaat het vooral om babymelkpoeder; kaas en boter wordt nauwelijks geëxporteerd.
Al met al hebben we het over een bedrag van 2,5 miljard euro aan export. Bert-Jan Ruissen (SGP), maakt zich dan ook behoorlijk zorgen. “We moeten oppassen dat we ons niet in een handelsoorlog in laten rommelen.”
Dumping
Chinese bedrijven hebben de overheid gevraagd onderzoek te doen naar dumpingpraktijken van Europees varkensvlees, legt Laurens Hoedemaker uit. Hij is voorzitter van het Centraal orgaan voor de Vleessector (COV). “Onze indruk is dat het verzoek een reactie is op de maatregelen tegen elektrische auto’s.”
Die dumpingpraktijken vinden volgens Hoedemaker in ieder geval niet plaats. Hij omschrijft de export van varkensvlees naar China juist als een win-win situatie. “Wij slachten hier hele varkens en de delen we niet lekker vinden, vinden ze in China wel lekker. Bijvoorbeeld varkenssnuiten, -poten, -staartjes en -oren. Onderdelen die in China gewoon gegeten worden maar in Nederland niet.“
“We zouden het heel erg spijtig vinden als China de export uit Europa gaat beperken,” stelt hij dan ook. Nederland zou dan een forse smak geld mislopen. In de vleessector spreken ze over en halvering van de inkomsten.
Op dit moment verdienen Nederlandse varkenshouders zo’n 700 miljoen aan de export. “Het verdienmodel van Nederlandse
boeren komt dus zeker onder druk te staan.”
Ook elke zondagochtend gratis dé Europa-nieuwsbrief vol geopolitieke analyses van onze hoofdredacteur Bert van Slooten (cartoon), hardnekkige geruchten en heel veel Europees nieuws gratis in je mail? Abonneer je hier.