De Europese Commissie gaat vaart maken, zo blijkt uit het werkprogramma voor 2026. Brussel wil volgend jaar onder meer de biotechsector een impuls geven, nieuwe stappen zetten op het gebied van gezondheid en de interne markt verder openbreken. Daarnaast werkt de Commissie aan plannen om energie goedkoper te maken, grondstoffen beter te hergebruiken en de Europese industrie concurrerender te maken.
Er liggen honderden dossiers op tafel, tientallen nieuwe wetsvoorstellen zijn in voorbereiding en bestaande regels worden kritisch tegen het licht gehouden. Voor ministers, Europarlementariërs en belangenorganisaties is het werkprogramma een onmisbaar kompas. Lees hier wat onze columnist Mendeltje van Keulen er over te zeggen heeft.
De plannen
Een van de opvallendste voorstellen is de nieuwe Europese Biotechwet. Die moet het eenvoudiger maken om innovaties – van medische toepassingen tot duurzame materialen – sneller van het laboratorium naar de markt te brengen. Brussel wil daarmee voorkomen dat talent en investeerders naar de VS of Azië vertrekken.
Ook de gezondheidszorg krijgt een Europese update. Met de Global Health Resilience Initiative wil de Commissie beter voorbereid zijn op toekomstige pandemieën en tekorten aan medicijnen. Het plan werd al aangekondigd in de Staat van de Unie-toespraak van Von der Leyen, maar krijgt nu concreet vorm.
Daarnaast komt er een routekaart voor de interne markt. De Commissie wil de laatste barrières voor het vrije verkeer van diensten, energie en kapitaal wegnemen, zodat vooral kleinere bedrijven makkelijker in meerdere landen kunnen opereren.
Tegelijkertijd ligt de nadruk breder dan nieuwe regels alleen. Brussel kijkt naar betaalbare energie, industriële zelfstandigheid en de circulaire economie. De EU wil minder afhankelijk worden van grondstoffen en technologie uit derde landen, terwijl producten betaalbaar en banen eerlijk moeten blijven. Een schonere, sterkere en eerlijkere economie, vat Von der Leyen het samen.
Terugblik
Naast nieuwe ambities kijkt Brussel ook kritisch naar bestaande wetten. Regels over onder meer chips, diergezondheid, tabaksproducten en meststoffen worden herzien om te zien of ze nog aansluiten bij de praktijk. Wat verouderd is, krijgt een update; wat niet meer nodig is, kan verdwijnen, stelt de Commissie.
Dat laatste is misschien wel het meest politieke onderdeel van het werkprogramma: de lijst met voorstellen die de Commissie intrekt of herschrijft. Sommige plannen worden afgevoerd, andere keren in gewijzigde vorm terug. Zo blijft het werkprogramma niet alleen een plan voor de toekomst, maar ook een moment van reflectie. Daar is niet iedereen blij mee. De Commissie heeft inmiddels meerdere bestaande wetten in het vizier – vooral op het gebied van klimaat en duurzaamheid.
