Miljoenen wilde dieren, waaronder exotische en dus niet in Nederland of Europa voorkomende beesten, worden uit hun natuurlijke habitat gehaald en verkocht voor een leven in gevangenschap als huisdier. “Een grote bedreiging voor de biodiversiteit, een aanslag op het welzijn van de dieren en een gevaar voor de gezondheid en de veiligheid van de dierenhouders en hun omgeving. Kortom: de Europese Unie moet hier korte metten mee maken”. Met die boodschap kan Cyprus op veel steun rekenen in de Landbouwraad, maar met welke oplossing wil het land de problematiek op Europees niveau aanpakken?

Positieve lijst

Cyprus heeft, samen met Litouwen, Luxemburg en Malta, een nieuw Europees wetgevingskader voorgesteld met daarin een Europese lijst van gezelschapsdieren die wel zijn toegestaan, een zogeheten ‘positieve’ lijst. Daarmee willen de landen ervoor zorgen dat mensen geen gevaarlijke of bedreigde diersoorten als gezelschapsdier houden. Denk aan grote katachtigen, gigantische schildpadden en zelfs alligators en krokodillen. Er zijn al verschillende lidstaten die een dergelijke lijst hebben opgesteld (België, Luxemburg, Kroatië) of momenteel ontwikkelen (Nederland en Litouwen), maar het thema is nog niet eerder op Europees niveau behandeld. 

“De dieren worden vervoerd in erbarmelijke omstandigheden om vervolgens in gevangenschap te leven. De zorg, de voeding en de uitdaging die de dieren nodig hebben, kunnen dierenhouders niet geven. Veel dieren worden dus achtergelaten of verwaarloosd. Bovendien kost de controle op de handel in exotische dieren de Europese Unie ieder jaar 12 miljard euro”, aldus de Cypriotische delegatie. 

Het voorstel van de landen kan op veel steun rekenen in de Landbouwraad. “Een positieve lijst maakt alles gemakkelijker en duidelijker: welk dier mag wel of niet als huisdier worden gehouden?” stelt de Maltese minister van Landbouw. Daarmee wordt de handel in exotische dieren op lange termijn verminderd, maar de delegatie uit Luxemburg merkt op dat de plannen ook aandacht besteden aan dieren die nu ten onrechte in gevangenschap leven: “Ook deze dieren moeten uit de huishoudelijke context worden gehaald.”

Nederlandse kanttekening

Een van de weinige kritische stemmen in de zaal was die van minister Henk Staghouwer: “Wij steunen de plannen. Wij zitten zelf in de laatste fase voor onze positieflijst (of ‘positieve’ lijst, red.) voor de zoogdieren. Maar als er een Europese lijst komt, vind ik dat het mogelijk moet blijven voor individuele lidstaten om een kortere lijst te handhaven. Zeker als dit door wetenschappelijk onderzoek wordt gestaafd. De wetenschap bepaalt hier de te volgen weg.”