Onevenwichtigheden, daar heeft Nederland volgens de Europese Commissie last van. Zo blijkt uit een recent gepubliceerd werkdocument, met daarin een analyse van Nederlandse economie als geheel. Nederland kampt met hoge private schulden, maar heeft eveneens een overschot op de lopende rekening. Dit laatste wil zeggen dat Nederland als geheel meer geld genereert dan dat het uitgeeft: onder de streep blijft wat over en dat bedrag neemt zelfs toe. Dat klinkt erg positief, maar er is een keerzijde.

Sparen en investeren

Tekorten op de lopende rekening worden meestal gezien als een teken van binnenlandse economische problemen, maar een groot en aanhoudend overschot is evenzeer alarmerend voor de overheid. In Nederland heeft het overschot twee structurele oorzaken: er wordt structureel gespaard door de bevolking en er wordt uitvoerig door bedrijven (multinationals) geïnvesteerd in het buitenland. 

Deze combinatie kan risico’s met zich meebrengen, want in Nederland zouden de schulden in de private sector, en dus ook die van de Nederlandse huishoudens, enorm oplopen. Met de situatie zoals die nu is, met de stijgende prijzen op de huizenmarkt en een gebrek aan corrigerende beleidsmaatregelen vanuit Den Haag, vreest Brussel dat de Nederlandse economie kwetsbaar is en uit balans kan raken. 

Aanbevelingen

Daarom komt de Europese Commissie met een reeks aanbevelingen die vooral gericht zijn op de huizenmarkt. Zo moeten de stijgende huizenprijzen een halt worden toegeroepen. Deze zijn nu zo hoog dat de individuele Nederlander een veel te hoge schuld creëert. Daarnaast wordt geadviseerd om de huurmarkt aan te pakken. De huurmarkt is in Nederland nog onderontwikkeld, stelt de Commissie. Een andere aanbeveling is gericht op de gemeenten. Gemeenten zouden te veel bestuurlijke bevoegdheden hebben als het aankomt op huizenbouw, maar daar veel te weinig mee doen. De manier waarop huizen worden gebouwd in Nederland is omslachtig en tijdrovend, bijvoorbeeld door het wijzigen van bestemmingsplannen en de procedures voor het verkrijgen van een bouwvergunning. De doelstelling van Nederland is om 100.000 woningen bij te bouwen, maar de Commissie denkt niet dat de rust daarmee wederkeert op de Nederlandse woningmarkt.

De Europese Commissie laat zich wel positief uit over dat de hypotheekrente is verminderd, maar tussen de regels door lees je dat er nog altijd te weinig vooruitgang is geboekt. Want ondanks de vermindering, blijven er tal van belastingvoordelen in stand voor huizenbezitters. Doel van die voordelen is het eigen woningbezit te stimuleren.