De onderhandelingen over het nieuwe Europese douanesysteem zitten vast. Tijdens het overleg tussen de Europese Commissie, de lidstaten en het Europees Parlement kwamen de partijen nauwelijks dichter bij elkaar.

Vooral de vraag wie toegang krijgt tot gegevens in de toekomstige centrale Europese datahub blijft een struikelblok, terwijl dat juist een van de belangrijkste onderdelen van de hervorming van de douane-unie is, zegt NSC-Europarlementariër Dirk Gotink. Hij onderhandelt namens het Parlement over het nieuwe douanepakket.

Bezwaar

“Er is weinig vooruitgang geboekt”, zegt Gotink. “De Raad en het Parlement liggen nog ver uit elkaar over de organisatie en toegang tot de gegevens die worden opgeslagen in de Europese douane-datahub.”

Het belangrijkste bezwaar van de lidstaten is dat zij de controle over douanegegevens niet volledig willen overdragen aan een centraal Europees systeem. Veel regeringen vrezen dat een Europese datahub hun nationale douanediensten minder zeggenschap geeft over risicoanalyses, controles en handhaving. Ook zijn sommige lidstaten terughoudend om andere landen directe toegang te geven tot hun gegevens, uit zorgen over bevoegdheden, privacy en de praktische uitvoerbaarheid.

Centrale beoordeling

Maar die centrale datahub is juist cruciaal om een einde te maken aan de versnipperde controles op pakketjes. Nu beoordeelt elke lidstaat die stromen afzonderlijk, waardoor onderwaardering en fraude vaak onopgemerkt blijven. Volgens de Europese Commissie worden jaarlijks tientallen miljoenen pakketjes te laag aangegeven; naar schatting wordt 65 procent bewust onder de grens van 150 euro opgegeven om zo invoerrechten te vermijden. Vorige week bereikten de Europese ministers van Financiën wel een politiek akkoord om de vrijstelling voor pakketjes onder de 150 euro al in 2026 te schrappen.

Dat besluit staat echter los van de bredere hervorming. Zonder toegang tot gedeelde gegevens blijft het moeilijk om effectief te controleren of producten correct worden aangegeven, benadrukt Gotink. “Het centraliseren van data en die vervolgens niet op Europees niveau kunnen gebruiken, zou de effectiviteit van het hele pakket ernstig beperken.”

Urgentie

Door de moeizame voortgang acht Gotink een akkoord vóór Kerst onwaarschijnlijk. “De politieke urgentie die we dagelijks in de praktijk en van nationale politici horen, vertaalt zich helaas nog niet in de bereidheid om te werken aan echte Europese oplossingen tegen de golf van niet-conforme en gevaarlijke goederen die op onze markt worden gedumpt.”

De onderhandelingen gaan op 10 december verder.

Dit artikel verscheen vanochtend in de Dagvangst. Daarin praat hoofdredacteur Bert van Slooten je, samen met de redactie, elke dag bij over het laatste nieuws uit Brussel, Den Haag en de rest van Europa. Kort overzichtelijk en duidelijk. Abonneer je nu en ontvang morgen het nieuws exclusief in jouw mailbox.