De Europese leiders willen tijdens de extra EU-top komende donderdag ook besluiten nemen over defensie. In de voorlopige conclusies staat nog dat de Europese Commissie met voorstellen moet komen hoe één en ander gefinancierd kan worden. 

De afgelopen weken is het overduidelijk geworden: Europa moet voortaan op eigen benen staan en veel meer geld gaan uittrekken voor de eigen veiligheid. Voor defensie, voor de eigen defensie-industrie en voor steun aan Oekraïne. Die hogere prioriteit voor defensie plaatst Europese landen voor een aantal keuzes: waarin gaan we precies investeren, wat gaan we samen met anderen doen en hoe financieren we die extra defensie-inspanningen? Sommigen negeren de logische volgorde en springen direct naar de laatste vraag en spitsen die dan toe op: wel of geen eurobonds?

Collectief goed

Het antwoord op de vraag waarin we precies gaan investeren, laat ik graag over aan experts. Maar het lijkt mij verstandig om dit goed af te stemmen in internationaal verband, van NAVO en EU. Veiligheid is immers ondeelbaar. Als er gaten in de defensie vallen, heeft iedereen daar last van. Maar het is ook niet doelmatig om zaken dubbel te doen. En als iedereen op eigen houtje defensiematerieel en munitie gaat inkopen, drijft dat de prijzen op.

Van een effectieve defensie profiteert iedereen. Dat maakt defensie – en steun aan Oekraïne – bij uitstek tot een collectief goed op Europees niveau. Daarmee ligt gemeenschappelijke financiering voor de hand. Dat kan rechtstreeks vanuit de EU-begroting. Het kan ook, als men de lasten in de tijd wil uitsmeren, via leningen die gedekt worden door die begroting (dat zijn eurobonds).

Extra prikkel

Het mentale probleem waarmee sommigen worstelen is dat eurobonds worden geassocieerd met het hoofdelijk garant staan voor andermans schulden – vooral van degenen die hun financiële huishouden niet op orde hebben. Dat is in dit geval niet aan de orde. Het gaat hier om het gemeenschappelijk financieren van gezamenlijke investeringen in gemeenschappelijke veiligheid. Daarom is het verstandig om de eerdere discussie over eurobonds uit de tijd van de eurozonecrisis te staken.

Als het gaat om samen investeren in defensie, doet het onderscheid tussen lidstaten met hoge en lage schuldratio’s niet ter zake. In wiens belang is het om met die investeringen te wachten totdat andere lidstaten hun schuldquote voldoende hebben teruggebracht? Als je tussen lidstaten onderscheid wilt maken, dan is het al dan niet voldoen aan een defensie-uitgavennorm veel relevanter. Je zou kunnen besluiten om de gemeenschappelijke financiering alleen open te stellen voor lidstaten die al aan de binnen de NAVO geldende defensie-uitgavennorm van twee procent bbp voldoen. Daarmee bouw je een extra prikkel in voor achterblijvers om eerst zelf het been bij te trekken.