Het rapport van de Finse oud-president over Europese paraatheid krijgt brede steun uit het Europees Parlement. Donderdagochtend werd het rapport waarin Niinisto plannen voorlegt om Europa beter voor te bereiden op rampen, cyberaanvallen of militairen conflicten, door Europarlementariërs besproken. De conclusie van de Nederlanders: het werd tijd. Europa moet stappen ondernemen om weerbaarder te worden, of dat nu op militair gebied is, of op het gebied van klimaat. Zelfs op de flanken klinken positieve woorden over onderdelen van het rapport. 

Niinisto-rapport

De oud-president van Finland kreeg niet voor niets de opdracht het rapport over paraatheid op te stellen. Zijn land is hét Europese voorbeeld van een land waarvan niet alleen het leger en hulpdiensten in staat zijn in te grijpen in geval van nood. Juist ook burgers en bedrijven hebben er de kennis en middelen om te helpen. Met de coronapandemie in het achterhoofd, de oorlog in Oekraïne op het netvlies en de overstromingen in Centraal-Europa en Spanje nog vers in het geheugen, lijkt het meer dan nodig dat ook de EU over haar eigen paraatheid nadenkt. 

In het rapport stelt Niinisto voor dat Europese burgers beter voorbereid worden op rampen. Ze moeten bijvoorbeeld genoeg water, voedsel en batterijen in huis hebben. Europese veiligheidsdiensten moeten nauwer met elkaar gaan samenwerken. Ook kunnen Europese legers beter samen optrekken, vindt Niinisto. Dit vergroot de slagkracht van Europa in geval van oorlog. 

Ogen op China

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis wil nu stappen zetten. Hij richt zich vooral op een mogelijk militair conflict tussen China en de VS. “De laatste 25 jaar zijn de Europese defensie-uitgaven stabiel gebleven”, zegt Groothuis. “Maar de defensie-uitgaven van China stegen met 600 procent en die van Rusland met 300 procent.” Groothuis maakt zich zorgen. Want Rusland is al in oorlog en China is een oorlog aan het voorbereiden, zegt de Europarlementariër. 

Groothuis wil dat de EU verschillende scenario’s uitwerkt en onderzoekt wat het effect van die scenario’s is op Europa. “Als China Taiwan aanvalt en de VS ingrijpen, houdt de handel op”, stelt Groothuis. Hij vraagt zich af hoe lang het zou duren voor er medicijntekorten ontstaan of belangrijke onderdelen voor telefoons en computers niet meer beschikbaar zijn. 

In slaap gesukkeld

Ook Reinier van Lanschot (Volt) ziet heil in de voorstellen van Niinisto. “We zijn in slaap gevallen”, betoogt Van Lanschot. “We hebben te lang onder de militaire lakens van de VS geslapen en droomden van eeuwige vrede.” Die droom moet nu eindelijk voorbij zijn, stelt de Europarlementariër. Want in 2008, toen Rusland buurland Georgië binnenviel, deed Europa niks, en ook in 2014 toen Rusland het Oekraïense schiereiland de Krim annexeerde, gebeurde er niks. 

Van Lanschot wil dat EU-landen meer samen in hun defensie gaan investeren om de EU zelf, maar ook Oekraïne te helpen. Ook wil hij af van het vetorecht van EU-landen bij belangrijke stemmingen over sancties tegen Rusland. 

Zelfs de flanken

Opvallend is ook de steun van de linker- en rechterflank van het Europees Parlement. De Linksen, de fractie waar de Partij voor de Dieren bij aangesloten is, kan zich vinden in de plannen van Niinisto om Europa beter voor te bereiden op klimaatrampen, zoals de hevige regenval in Spanje. Niinisto krijgt zelfs lovende woorden van een radicaal-rechtse Alternative für Deutschland-politicus. Die vindt het tijd dat Europese legers dezelfde wapensystemen gaan gebruiken waardoor ze makkelijker samen kunnen werken. Wel benadrukt hij dat die samenwerking nooit mag resulteren in een Europees leger.

Wat betekent het Europese beleid op de oorlog in Oekraïne voor Nederland? Iedere twee weken krijg je een update van de ontwikkelingen van redacteur Yves Lacroix. Abonneer je hier.