Meer samenwerking tussen Nederland en Scandinavië bij ontwikkeling waterstof

Nederland wil een sleutelrol spelen in de waterstofeconomie van Noordwest-Europa. Tijdens een bezoek aan Denemarken en Noorwegen hebben koning Willem-Alexander en minister Sophie Hermans afspraken gemaakt die Nederland moeten helpen om waterstof uit Scandinavië te importeren en door te voeren naar andere landen.

3 min. leestijd
Minister Hermans en koning Willem-Alexander met minister Lars Aagaard voor Klimaat, Energie en Voorzieningen van Denemarken. Bron: X-account van Ministerie van Klimaat en Groene Groei.

Nederland gaat nauwer samenwerken met Denemarken en Noorwegen op het gebied van waterstof. Dat is de uitkomst van het bezoek van koning Willem-Alexander en minister Sophie Hermans (VVD, Klimaat en Groene Groei) aan de Scandinavische landen. Ze bezochten daar projecten voor de productie, opslag en het vervoer van waterstof. De samenwerking tussen de landen moet de waterstofmarkt verder ontwikkelen ter verduurzaming van de economie. Nederland wordt daarbij een belangrijke schakel in Europa.

Nederland als belangrijke schakel in Europa

Ons land wil namelijk een ‘waterstofhub’ in Noordwest-Europa worden. Dat betekent dat we waterstof niet alleen gebruiken, maar ook doorvoeren naar andere landen. Hiervoor wil Nederland waterstof uit Denemarken en Noorwegen afnemen. Minister Hermans van de VVD heeft hiervoor met beide landen een overeenstemming ondertekend. Met deze handtekening geeft Nederland aan samen te willen werken aan projecten die het transporteren van waterstof mogelijk maken. Zo kan de in Scandinavië geproduceerde duurzame energie naar Nederland vervoerd worden.

Dit moet gebeuren via Duitsland. Volgens een bericht van de Rijksoverheid gaan de Nederlandse netbeheerder Gasunie en de Deense variant Energinet samen een waterstofverbinding opzetten, waarmee de door de Denen opgewekte energie via Duitsland naar Nederland vloeit. Ook gaat de Nederlandse brancheorganisatie voor waterstof, NLHydrogen, kennis uitwisselen met Deense partners en “nieuwe kansen creëren” voor bedrijven die werken aan waterstofoplossingen.

Plannen met Noorwegen voor CO2-opslag

Met Noorwegen zijn er plannen voor de zogenoemde ‘blauwe’ waterstof. Dit is een variant waarbij er tijdens de productie van waterstof CO2 vrijkomt die wordt opgevangen en opgeslagen. De twee landen willen deze techniek verder ontwikkelen. Op deze manier kunnen ze de CO2-uitstoot van belangrijke maar vervuilende economische sectoren, zoals de maritieme sector en de staalindustrie, verminderen. Bijvoorbeeld Tata Steel en Havenbedrijf Amsterdam gaan samenwerken met Noorse partners om hun CO2-uitstoot op te vangen en op te slaan.

Blauwe waterstof wordt vaak aangedragen als oplossing voor industrieën waarvoor het momenteel nog niet mogelijk is om duurzamer te worden door over te stappen op elektriciteit. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vliegtuig- en maritieme sector, maar ook de staalindustrie. Toch is hier kritiek op. Blauwe waterstof, waarbij je waterstof maakt van aardgas en de CO2 die bij productie vrijkomt afvangt en opslaat, zou schadelijker zijn dan het direct verbranden van aardgas. Dat bleek drie jaar geleden uit een belangrijke studie van Cornell University.

Duik in het Diepe: waterstof

Er zijn grofweg drie verschillende soorten waterstof: grijs, blauw en groen. Ze onderscheiden zich van elkaar door de energiebron die wordt gebruikt om waterstof, een energiedráger, te produceren. Grijze en blauwe waterstof gebruiken dezelfde productiemethode: aardgas of een andere fossiele brandstof wordt verbrand om waterstof te produceren.

Blauwe waterstof onderscheidt zich van grijze waterstof door de CO2 die bij de verbranding van aardgas vrijkomt weer op te vangen en op te slaan. Maar ook dat kost energie. Groene waterstof is de meest duurzame variant omdat het hernieuwbare energie, zoals wind- en zonne-energie, gebruikt om uit water (H2O) waterstof (H2) te scheiden van zuurstof (O). Het aandeel grijze waterstof in Nederland is ongeveer 80 procent.