17.00 uur: Nog een demonstratie

De ene demonstratie is net pas afgelopen en de ander begint al. In de buurt van het Raadsgebouw waar de EU-leiders onderhandelen, wordt straks nog voor het klimaat geprotesteerd.

De demonstratie is georganiseerd door Rise for Climate Belgium. Ze zijn teleurgesteld dat ondanks de droogtes, watertekorten en overstromingen het klimaat niet op de agenda staat van de regeringsleiders.

Of er veel mensen op komen dagen moet nog blijken. Op Facebook hebben iets meer dan 100 mensen gezegd er te zijn en bijna 500 tonen interesse. Het begint wel langzaam te druppelen in Brussel en dat kan de stemming natuurlijk wat bederven.

16.30 uur: Het mysterie van de oranje voetbal

Tussen alle zware politieke onderhandeling door was er ook tijd voor luchtiger nieuws: Nederland gaat samen met Duitsland en België het WK vrouwenvoetbal 2027 organiseren! Eerder op de dag zagen we al een woordvoerder mysterieus rondsluipen met een oranje voetbal, maar gelukkig is dat mysterie nu ook opgelost. 

16.10 uur: Metsola mag de top verlaten

Voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola mag de top verlaten. “Ons beleid werkt. Poetin is zwakker en Oekraïne is efficiënt aan het terugvechten”, vertelt de Maltese na afloop aan de pers. Verder zegt ze dat de Oekraïense hervormingen, die nodig zijn om EU-lid te worden, “buitengewoon zijn, zeker voor een land in oorlog”. De voorzitter vindt dan ook dat Brussel door moet gaan met de gesprekken over mogelijk Oekraïens EU-lidmaatschap. Daarnaast benadrukt ze dat de EU-begroting verhoogd moet worden om de steun aan Oekraïne vol te blijven houden. “We moeten de daad bij het woord voeren.”

15.50 uur: Wagner-muiterij toont scheuren in Poetins macht

Het is vooral belangrijk dat de EU Oekraïne blijft steunen, vindt de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Ook nu na de op een sisser afgelopen muiterij van Wagnerbaas Prigozjin. Die trok afgelopen weekend nog met 5000 van zijn huurlingen richting Moskou. Hij zou een deal gemaakt hebben maar toch verbannen zijn naar buurland Belarus.

Volgens Von der Leyen gaat de erosie van Wagner niet alleen invloed hebben in Oekraïne maar ook in Afrika. Het huurlingenleger is daar in meerdere landen actief. In Mali helpt het de regering bijvoorbeeld in gevechten tegen extremisten.

15.10 uur: Orbán is boos

Een andere vaste traditie: de Hongaarse premier Viktor Orbán die tegen de schenen van zijn collega’s schopt. Deze keer vraagt hij zich in een vrolijke vlog af “waar het geld gebleven is”, verwijzend naar het voorstel van de Europese Commissie om de meerjarenbegroting te verhogen.

15.00 uur: Zoals altijd gaat een top gepaard met protest

Het is vaste traditie tijdens een Europese top. Net buiten de hekken met prikkeldraad demonstreren zo’n 50 mensen tegen de oorlog in de regio Tigray in Eritrea. Regeringstroepen vechten daar sinds 2020 tegen soldaten van het Volksbevrijdingsfront van Tigray.

De demonstranten willen dat de EU iets doet tegen het geweld en dat humanitaire hulp het oorlogsgebied kan bereiken. Door bombardementen zijn er al veel burgerdoden gevallen en de oorlog heeft ook een grote vluchtelingenstroom opgewekt.

14.20 uur: Ook NAVO-baas is aanwezig

Volgende maand zitten de leiders van alle NAVO-landen samen in Vilnius voor een belangrijke internationale top. NAVO-baas Jens Stoltenberg neemt vandaag al poolshoogte onder de Europese leiders.

Stoltenberg vertelt dat hij het zal hebben over samenwerking tussen de EU en NAVO wat betreft de bescherming van Europese kritieke infrastructuur, denk hierbij aan de Nord Stream-gaspijpleiding die werd opgeblazen. Over het tumult in Rusland zegt hij dat dit de “barsten” toont “in het Russische systeem”. Wel zegt Stoltenberg dat het te vroeg is om harde conclusies te trekken over de betekenis van deze situatie voor Europa. “Want het is nog niet duidelijk wat er met de Wagnertroepen zal gebeuren.”

14.10 uur: Meloni: ‘Bekijk Tunesië-deal niet alleen door migratiebril’

De deal met Tunesië moet niet alleen belangrijk op het vlak van migratie, zegt de Italiaanse premier Giorgia Meloni. “Het is ook een kans om samen te werken op het gebied van energie en economische ontwikkeling.”

De EU onderhandelt met het land over een deal waarin Tunesië Europese financiële steun zou krijgen en in ruil vooral migranten moet beletten Europa te bereiken. Maar volgens Meloni is het veel meer dan dat. “Europa heeft een energieprobleem en Afrika is één van grootste opwekkers van energie”, aldus Meloni.

De Europese Commissie stelde in ieder geval voor om 12 miljard euro opzij te leggen voor migratieregels. Meloni vindt het een goede eerste stap.

13.40 uur: Alleen migratieregels voorkomen drama’s op zee

De Belgische premier Alexander De Croo vertelt dat Europese regelgeving over migratie de enige manier is om “drama’s op de Middellandse Zee” te vermijden. Naast het wetgevend werk, wil hij ook dat er concrete stappen komen, zoals de proefprojecten over bredere grensbescherming in Roemenië en Bulgarije.

Momenteel liggen Polen en Hongarije dwars bij de hervorming van het Europese Asiel- en Migratiepact. De nodige meerderheid onder de lidstaten werd bereikt, maar de twee landen zeggen dat ze de nieuwe regels gewoon zullen negeren. De Croo heeft er echter vertrouwen in dat de Belgen, die volgend jaar het EU-voorzitterschap op zich nemen, de problemen wel kunnen oplossen.

13.00 uur: Migratiedeal met Tunesië dichtbij

Premier Rutte is positief over de deal die de EU met Tunesië wil sluiten. In ruil voor een flinke zak geld en steun op het vlak van energie, economie en handel, wil de EU dat Tunesië ervoor zorgt dat minder vluchtelingen via het land Europa bereiken.

Er was de hoop de deal rond te hebben voor de top van vandaag. Dat is niet gelukt, maar geen zorgen, zegt Rutte. Ook vandaag komt er geen feestelijke aankondiging van een deal, denkt Rutte. Toch zal het volgens hem niet lang meer duren voor de deal rond is.

11.55 uur: Scholz houdt zich op de vlakte

“We hebben geen regeringswissel in Rusland op het oog”, vertelt de Duitse bondskanselier Olaf Scholz bij aankomst op de top. Scholz benadrukt dat de opstand van afgelopen weekend Ruslands eigen probleem is en dat “Poetin dit zelf veroorzaakt heeft”.

11.30 uur: Nog weinig journalisten in het raadsgebouw

In de grote hal waar journalisten tijdens een top als dit hun dag doorbrengen is het tot nu toe nog een beetje leeg. Niet dat er weinig interesse is overigens. Veel journalisten staan bij de rode loper te wachten op de verschillende regeringshoofden die er voor de camera even een praatje komen doen.

Daarnaast hebben de Europese groepen ook nog speciale voortoppen hier en daar in de stad. Het duurt dus nog even voor het hier volloopt.

10.15 uur: Rob Roos: ‘Goed zo’n gesprek met de premier’

Ongeveer een uurtje na het arriveren van premier Rutte komt de Nederlandse delegatie in het Europees Parlement de ambassade uitlopen. Sommige hebben even tijd en praten met de BBB’ers in Brussel die toevallig buiten staan, sommige gaan gauw door om een typische Brusselse step te nemen om op tijd bij het parlementsgebouw te komen.

Rob Roos heeft even tijd. Het gesprek was niet echt inhoudelijk, maar hij vindt dat dat soort gesprekken tussen Europarlementariërs en de premier vaker moeten gebeuren. Het is momentje om weer even bij elkaar te zitten. In de politiek is men het natuurlijk vaak met elkaar oneens. Daarbovenop hoor je elkaar vaak alleen maar via het nieuws of social media. Zo’n gesprek maakt elkaar weer mens, vindt Roos.

10.06 uur: Commissievoorzitter arriveert

De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen is gearriveerd, maar loopt snel de pers voorbij.

10.00 uur: Wachten geblazen

In het charmante hotel Sofitel aan het Jourdanplein zitten de kopstukken van de Europese christendemocratische fractie EVP zo samen. Als één ploeg willen ze naar de top later op de dag.

9.00 uur: Rutte spreekt met Europarlementariërs

Voordat premier Rutte verder trekt naar de voortop van de Europese liberale fractie Renew, gaat hij eerst even langs bij de Nederlandse Ambassade. Daar gaat hij in gesprek met Nederlandse Europarlementariërs. Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA) is erbij en sprong al ruim op tijd van de fiets voor de ambassade. Bert-Jan Ruissen (SGP) komt ook. Hij wil het met Rutte hebben over een mogelijke verhoging van het Europese budget. Wat Ruissen betreft, hoeft dat niet te gebeuren. De EU moet maar bezuinigen, vindt hij.

09.00 uur: Welkom!

Het is weer tijd voor de Europese hoogmis! Vandaag zit premier Rutte met zijn Europese collega’s samen in Brussel. En dat belooft een zeer internationale top te worden. Op de agenda staan onder meer Oekraïne, de Europese defensie-industrie en de relaties met China. Maar waar Rutte ongetwijfeld het meest naar uitkijkt: migratie.