“We zullen moeten doen wat nodig is”, was de boodschap van minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra vanochtend in Luxemburg. De EU-ministers voor Buitenlandse Zaken zijn daar vandaag voor hun maandelijkse bijeenkomst. Mogelijk worden daar vandaag ook nieuwe sancties tegen Rusland en andere landen besproken.
De bodem nabij
Minister Hoekstra is het ermee eens dat het Europese potje voor vredesopbouw leeg begint te raken. De Europese Vredesfaciliteit, een fonds dat EU-lidstaten los van het grote EU-budget moeten vullen, is bedoeld om het vermogen van de EU te vergroten om conflicten te voorkomen, vrede te stichten en de internationale veiligheid te versterken.
Voor de periode 2021 tot en met 2027 was er een bedrag van 5 miljard euro uitgetrokken voor de Europese vredesmissies. Daarna werd het potje meermaals aangevuld, vooral vanwege de oorlog in Oekraïne. Vlak na de Russische invasie in het land besloot de EU 500 miljoen euro te steken in het steunen van het Oekraïense leger. Inmiddels is dat in totaal aangevuld tot 2,5 miljard euro.
Het bedrag dat momenteel nog in de Europese Vredesfaciliteit zit, is niet oneindig, benadrukt Hoekstra. Dat er meer geld naartoe moet, vindt hij een goed idee: “We hebben zeer fors en voor miljarden op dat langjarige potje getrokken, specifiek voor de oorlog in Oekraïne. Dus als het nodig is om dat aan te vullen, moeten we daar serieus naar kijken.” Dat heeft niet alleen te maken met de dreigingen uit het oosten, zoals Rusland en China. De EU moet ook dreigingen uit het zuiden, met name vanwege conflicten in Afrika, in de gaten houden.
Nieuwe sancties
Volgens een EU-diplomaat is het niet uitgesloten dat de EU-ministers van Buitenlandse Zaken vandaag in Luxemburg over nieuwe sanctiepakketten praten. Besluiten zullen er niet worden genomen, maar het onderwerp aansnijden, gebeurt vast wel. Waar men bij het woord ‘sancties’ de laatste tijd vooral denkt aan Rusland, is dat niet het enige land dat de EU kan en wil sanctioneren.
De ministers kijken mogelijk opnieuw naar Belarus (Wit-Rusland). De Belarussische president Aleksandr Loekasjenko is namelijk beste vriendjes met de Russische president Poetin. De twee besloten vorige week gezamenlijk troepen te plaatsen nabij de Oekraïense grens. Oppositieleider Sviatlana Tsikhanouskaya vroeg het Europees Parlement vorige week nog om Loekasjenko en zijn regime te straffen voor de steun aan Rusland. Volgens een EU-diplomaat denkt de EU nu na over een gepast antwoord in de vorm van sancties tegen Belarus.
En als laatste komen er mogelijk nieuwe sancties tegen Iran. In het land wordt al een tijdje geprotesteerd naar aanleiding van de dood van een Iraanse vrouw. De protesten worden door de Iraanse politie hard neergeslagen. In het licht van mensenrechtenschendingen wil de EU Iran daarom nieuwe sancties opleggen.
