Het is slechts één keer eerder gebeurd dat de lidstaten garant staan voor leningen die de Europese Commissie doet. Dat was voor het coronaherstelfonds. Toen ging het om 750 miljard euro. Voor overige geldbronnen kijkt Brussel nu naar bevroren tegoeden van Russische oligarchen: wellicht kan dat geld in Oekraïne worden besteed.
Noodfonds
Oekraïne is door de oorlog in financiële problemen gekomen, en komt in juni zo’n veertien miljard dollar tekort om de samenleving draaiende te houden. Door dat tekort komen overheidssalarissen, ziekenhuizen, scholen en publieke diensten in het nauw.
Om te voorkomen dat het land nog meer tot stilstand komt, zegt de Europese Commissie 9 miljard euro toe aan Oekraïne, grotendeels in de vorm van leningen en deels als subsidie. Om dat geld bij elkaar te verzamelen, moeten lidstaten van de Europese Unie geld gaan lenen. Dat wordt op korte termijn geregeld, als het aan de Europese Commissie ligt.
Wederopbouw
Ook komt er een wederopbouwfonds voor Oekraïne, dat RebuildUkraine zal heten. Daarmee kan het land bijvoorbeeld infrastructuur en gebouwen herstellen. Het fonds is nog niet af, maar is geïnspireerd op het coronaherstelfonds. De Europese Commissie stelt een mix van leningen en subsidies voor, die uit het budget van de Europese Unie moeten komen.
Het zal om miljarden gaan, maar een concreet bedrag is er nog niet. Niet alle lidstaten van de Europese Unie zijn enthousiast over gezamenlijk lenen: zo sprak Duitsland zich er tegen uit. Van het Nederlandse kabinet is nog geen officieel standpunt bekend, maar over het eerdere coronaherstelfonds was het al niet erg enthousiast.
Oekraïne krijgt grotendeels de leiding over het fonds en zal nauw samenwerken met de Europese Unie, vertelt Eurocommissaris Gentiloni. Er zijn wel voorwaarden verbonden aan de manier waarop Oekraïne het geld besteedt: EU- en klimaatbeleid moet worden nageleefd, stelt de Europese Commissie.
Het klinkt wellicht wat voorbarig, maar de wederopbouw van het land is al langer in voorbereiding. Zo is de Europese ontwikkelingsbank (EBRD) er al sinds begin maart mee bezig. Er zal misschien niet één “helder vredesmoment” zijn voor het land, legt Eurocommissaris Dombrovskis uit. Daarom wil men vanuit Brussel ook alvast werken aan de wederopbouw van het land.
Meer hulp
De Europese Unie heeft de afgelopen tijd al op verschillende manieren financieel bijgedragen aan Oekraïne, vertelt Eurocommissaris Dombrovskis in een persconferentie over het extra budget. Sinds 24 februari ging vanuit Brussel 4,1 miljard euro naar Kiev. Onderdeel daarvan was – iets wat niet eerder gebeurde in de geschiedenis van de Europese Unie – militaire hulp.
De verwachting is dat hulp ook elders vandaan zal komen. De Europese Unie rekent op de hulp van G7-landen als de Verenigde Staten, Groot-Britannië, Japan en Canada.
