Eerst het goede nieuws: de ECB stelt vast dat banken het afgelopen jaar een gezonde hoeveelheid vermogen en eigen geld bezaten. Dat is nodig om economische klappen op te vangen zodat ze in moeilijke tijden niet meteen omvallen, wat we tijdens de financiële crisis van 2008 zagen. Bovendien waren banken zeer winstgevend: het rendement van 7,6 procent op het eigen vermogen is het hoogst sinds 2014.

Toch waarschuwt de ECB dat aan al het goede ooit een einde komt. Het kunnen nog wel eens barre tijden gaan worden voor de banken. Door de hoge inflatie, de hoge rentevoeten en de nakende recessie ziet het ernaar uit dat steeds meer gezinnen en bedrijven hun leningen niet meer kunnen terugbetalen. “Hoewel de bankensector er in de hoofdlijnen gezond uitziet, moet ze voorzichtig omgaan met de risico’s van het huidige economische klimaat”, zeggen ECB-bestuurders Kerstin af Jochnick en Mario Quagliariello. Omdat banken die risico’s op dit moment onvoldoende in de gaten houden, gaat de ECB hen nu nauwgezetter controleren. 

“Golf aan wanbetalingen”

Bovendien vinden banken ook steeds moeilijker zelf financiering. Lenen bij de ECB is duurder geworden door de hoge rentevoeten. Ook zijn investeerders terughoudender in onzekere tijden. Het rentebeleid van de ECB had natuurlijk ook enigszins tot doel dat de banken minder bij haar zouden gaan lenen om vervolgens minder aan gezinnen en bedrijven door te lenen. Want dat remt de inflatie af. Maar wanneer dit mechanisme doorslaat, kan dit, in combinatie met de wanbetalingen van burgers en bedrijven op hun leningen, een gevaarlijke cocktail vormen. Wanneer banken het té moeilijk krijgen om geld uit te lenen, valt het nog maar te bezien of de verwachte milde recessie ook daadwerkelijk mild zal zijn.

De ECB berekende dat het risico op wanbetalingen bij bedrijven erg varieert per sector. Zo heeft natuurlijk de energiesector het erg lastig. Maar ook de voedselindustrie, de bouw en de transportsector krijgen zware klappen. En het zijn de gezinnen met een variabele hypotheek die nu door de hoge rentevoeten in de problemen kunnen komen. “De hoge prijzen raken vooral de lagere inkomens omdat zij relatief meer aan energie en voedsel besteden. We zien bij banken op dit moment al een golf aan wanbetalingen”, aldus af Jochnick en Quagliariello. Toch blijven de Europese centrale bankiers hoopvol: “Wij blijven waakzaam. We staan klaar om onze prioriteiten bij te sturen wanneer dat nodig is voor de bankensector.”

Altijd op de hoogte blijven van Nederlandse en Europese ontwikkelingen op het gebied van financiën? Neem een abonnement op onze nieuwsbrief De week van de euro

.