De Europese Rekenkamer houdt onafhankelijk toezicht op de Europese financiën en brengt regelmatig evaluaties uit over hoe er in Brussel met geld wordt omgegaan. Het voorgaande Nederlandse lid in de Europese Rekenkamer, Alex Brenninkmeijer, overleed afgelopen april op zeventigjarige leeftijd. Blok was twee weken daarvoor al voorgedragen door het Nederlandse kabinet als opvolger van Brenninkmeijer. De twee leden voor Brenninkmeijer waren ook Tweede Kamerleden geweest, net als Blok dat een tijd was.

In een persoonlijke voordracht voor de Parlementaire commissie Begrotingscontrole betoogde Blok vandaag in Brussel waarom hij bij de Rekenkamer wil. Hij vertelde over zijn ouders, die de Tweede Wereldoorlog nog hebben meegemaakt. Zij hebben veel gehad aan de Europese samenwerking, vertelde Blok. En twee generaties later plukt ook zijn eigen zoon met een Erasmusjaar de vruchten van de Europese Unie, ging hij verder. De VVD’er wil zijn kwaliteiten nu gaan inzetten voor een nog sterkere Europese Unie.

De Rekenkamer moet volgens Blok meer gaan samenwerken met het Europees Parlement en de nationale Rekenkamers. Ook pleit hij voor een cultuuromslag bij het controle-orgaan, verwijzend naar eerdere integriteitsproblemen in de organisatie. Vorig jaar concludeerde het Europees Hof dat Rekenkamerlid Karel Pinxten (België) misbruik had gemaakt van zijn functie: er was onder andere sprake van onterechte declaraties, belangenconflicten en het doorspelen van vertrouwelijke informatie naar derden. Volgens het Hof is een deel van het probleem dat het functioneren van Pinxten niet kritisch bekeken werd, en dat de regels voor Rekenkamerleden ‘vaag’ zijn. Regels zijn belangrijk, maar de cultuur is nóg belangrijker, volgens Blok. “Als je een heidag hebt met z’n allen moet je je kunnen afvragen: “Is dit een normale heidag, of is het wel erg luxueus?”, zo schetst hij zijn gewenste cultuuromslag.

Zorgen over coronaherstelfonds

De Europarlementariërs laten weten onder de indruk te zijn van het curriculum vitae van de Nederlandse kandidaat. Er zijn wel wat vragen over zijn mate van onafhankelijkheid: hoe staat het daarmee na diverse ministerschappen en 25 jaar betrokkenheid bij de VVD?

Volgens Blok kan zijn ervaring juist van toegevoegde waarde zijn: hij weet hoe de hazen in Den Haag en Brussel lopen. Zo heeft hij een rol gespeeld in het opzetten van het Europese coronaherstelfonds, en was hij als minister betrokken bij het Europees Stabiliteitsmechanisme, de gezamenlijke begrotingsregels en het “Fit for 55”-pakket.

Over de controle van dat coronaherstelfonds maakt Europarlementariër Markus Pieper (CDU) zich zorgen. Dat gaat niet om de eerdere betrokkenheid van Blok, maar om de slagkracht van de Rekenkamer. Het controleren van de uitgaven onder het fonds zal één van de grootste projecten worden van de Europese Rekenkamer tot nu toe, maar Pieper betwijfelt of de financiënhoeder er voldoende voor is uitgerust.

Noodminister

Stef Blok staat bekend als de man die bij nood door premier Mark Rutte wordt gebeld om een ministerspost te vullen: dat gebeurde meerdere keren. Het was niet zijn bedoeling om zo lang minister te blijven, vertelt hij: “Het is zowel voor een individu als een partij goed als je na een zekere tijd een stap opzij doet en iets anders gaat doen”.

Dat hij nog eens wordt ingevlogen als noodminister, is onwaarschijnlijk. Blok laat weten dat hij ook na zijn termijn als lid van de Rekenkamer “voorzichtig zal blijven bij het aangaan van activiteiten.”

Markus Pieper, rapporteur van de Parlementaire commissie Begrotingscontrole, sluit af met een duim voor Bloks kandidatuur. Deze Parlementaire commissie heeft nu gestemd over de kandidatuur: twintig stemmen vóór, en zes tegen. Volgende week wordt er nog door het gehele Europees Parlement over gestemd.