Wat mijn portefeuille betreft is het politieke seizoen al enige tijd bezig. Met een spionageschandaal in Griekenland, waar belangrijke oppositiefiguren en journalisten intensief zijn bespioneerd met spionagesoftware van het type ‘Predator’. De stafchef van premier Mitsotakis en het hoofd van de inlichtingendienst zijn hiervoor al opgestapt.
Helaas is dit verhaal groter dan Griekenland. De onthullingen over Predator volgen in het kielzog van onthullingen over het gebruik van de spionagesoftware Pegasus in Polen, Spanje en Hongarije. In Italië en Oostenrijk verschijnen nieuwe Europese, dubieuze ontwikkelaars van deze spionagesoftware. Cyprus is een draaischijf voor spionagesoftware en Russische enclave in één. De geldstromen gaan via Luxemburg en Ierland. Een echt Europese kwestie dus. Alle Europese lidstaten gebruiken deze software, ook Nederland. Het is vrijwel onmogelijk er zicht op te krijgen en misbruik op te sporen.
We trekken langzaam een beerput open en ontdekken een schimmige onderwereld van afluisteren en surveillance, waarbij het afluisterschandaal van Watergate in het niet valt. Europol kijkt weg, bevreesd om nationale regeringen op het matje te roepen. Oppositieleden en critici van regeringen in meerdere Europese lidstaten worden gesaboteerd met door overheden aangekochte spionagemiddelen, die eigenlijk bedoeld zijn voor terreurbestrijding en opsporing van georganiseerde misdaad. De Europese Commissie en Europarlementariërs zijn nu doelwit, maar men is huiverig om hacks tot op de bodem uit te zoeken. Want wie weet is een Europese lidstaat verantwoordelijk, en dat willen sommigen liever niet weten.
Feit is, dankzij technologische ontwikkelingen zijn overheden machtiger dan voorheen en burgers juist kwetsbaarder geworden. De digitale revolutie heeft ons ten opzichte van de staat niet geëmancipeerd, integendeel. Komend jaar staat in het teken van een belangrijke slag in een strijd om de macht tussen Europese burgers en overheden die de wet schenden. Daar hebben we iedereen bij nodig, om te beginnen al mijn collega’s in het Europees Parlement. Ons Parlement moet zich razendsnel organiseren als democratische tegenmacht. Juist in een steeds machtigere Europese Unie is tegenmacht essentieel.
