Eigenlijk moest de Europese top helemaal in het thema van de Europese industrie staan, maar op de eerste dag ging het toch vooral weer over Oekraïne. De Oekraïense president Zelensky smeekt al maanden om meer wapens. Vooral artilleriemunitie en luchtafweersystemen kan zijn land goed gebruiken. Rusland voert immers steeds meer aanvallen met raketten uit op civiele infrastructuur (zoals bruggen, tunnels en dijken) en de energie-infrastructuur in Oekraïne.
Na afloop van de eerste dag vertelt demissionair premier Rutte dat er veel steun is onder de Europese leiders om veel meer luchtafweersystemen naar Oekraïne te sturen. “Er is nog niet gezegd wie welk systeem gaat leveren. Want dat kost echt meer tijd.” Maar gezien het gevoel van urgentie verwacht Rutte dat er de komende weken doorbraken gaan komen.
NAVO-norm schenden
Nederland heeft te weinig Patriotsystemen om nog meer aan Oekraïne te leveren. Hoeveel Nederland er precies heeft, wil de premier niet zeggen. Eerder maakte de Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim al duidelijk dat de systemen die Nederland nu bezit nodig zijn om eigen soldaten mee op te leiden. Wel levert Nederland onderdelen van Patriot-luchtverdedigingssystemen aan Oekraïne.
Abonneer je nu op de nieuwsbrief Veiligheid & Defensie
De vraag is of het echt noodzakelijk is dat Nederland de systemen voor eigen gebruik houdt. Eerder op de dag gaf de secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg aan dat als landen de NAVO-normen niet meer halen omdat ze materiaal naar Oekraïne sturen, hij dat alleen maar kan aanmoedigen. Denemarken stuurde bijvoorbeeld al zijn artillerie naar Oekraïne en heeft nu nieuwe voor zichzelf besteld.
“Als er iets mogelijk is, dan doen we dat”, vertelt Rutte. “Maar Nederland heeft echt al veel gedaan en we zitten langzamerhand wel op de bodem.”
Israël krijgt wel systemen
Op dit moment zijn de ogen vooral gericht op Griekenland en Spanje, twee landen die meer luchtafweersystemen zouden hebben dan noodzakelijk. Tot op heden is Duitsland het enige land dat een extra luchtafweersystemen naar Oekraïne stuurde.
Voor Zelensky moet het zuur zijn dat Israël wel snel op Europese luchtafweersystemen kon rekenen. Maar Rutte vindt het verschillende scenario’s: “Het werkt niet als we alles door elkaar gaan halen.” Tegelijkertijd begrijpt Rutte de frustratie bij zijn Oekraïense collega.
Nu de militaire situatie steeds prangender wordt in Oekraïne, komen vrijdag ook de ministers van Defensie bijeen in de NAVO-Oekraïne-Raad. Oekraïne heeft ook nog altijd dringend nieuwe artilleriegranaten nodig.
