Terwijl EU-landbouwministers in het Justus Lipsiusgebouw aan de Wetstraat in Brussel instemmen met meer versoepelingen voor boeren, wordt de sfeer van de boerenprotesten van dinsdag een paar honderd meter verderop steeds grimmiger. Geen minuut gaat voorbij zonder vuurwerk te horen, rookbommen te zien, eieren langs je oren te zien vliegen of weg te rennen van een waterkanon van de politie.

Het is bijna traditie in Brussel. EU-landbouwministers komen bij elkaar en de politie voelt zich genoodzaakt een groot deel van de Europese wijk af te zetten met prikkeldraad en betonnen barricades. Ontevreden boeren uit Vlaanderen en Wallonië komen steeds weer naar Brussel. Hun aankomst kondigen ze de avond van tevoren al aan, toeterend een weg banend naar de Europese instanties.

Walen en Vlamingen

Deze keer is er een groot contrast te zien. Op het Luxemburgplein, waar de Vlaamse boeren zich verzameld hebben, is de sfeer goed. Naast een brandje hier en daar is er niks grimmigs aan. Boeren praten er met de politieagenten en bieden ze zelfs een biertje aan. En op het gras hebben ze hooibalen uitgestald, die ze als stoel gebruiken om een pilsje te drinken. Op de achtergrond klinkt muziek van ABBA of het nummer ‘No Woman No Cry’ van Bob Marley.

Abonneer je nu op de nieuwsbrief Landbouw & Visserij

In de Wetstraat, enkele honderden meters vanwaar de landbouwministers vergaderen, gaat het er heel anders aan toe. Daar hebben zich de Waalse boeren verzameld. Nietsvermoedende wandelaars die uit nieuwsgierigheid naar het geluid van vuurwerk toelopen, eindigen daar precies tussen de boeren en de politie in. Ze gooien eieren naar politie en journalisten en ook knalvuurwerk en kaarsen vliegen naar de lenzen van cameramannen.

Een groepje jonge Waalse boeren, behoorlijk aangeschoten, maken plezier. Twee meiden die op een elektrische step per ongeluk tussen de twee kampen terechtkomen, worden door de boeren uitgejoeld en door een aantal bekogeld met eieren voordat ze verdwaasd de menigte weer uitvluchten. Dat de boeren boos zijn, is duidelijk te zien. “Jullie schrijven niet goed over ons”, schreeuwen ze naar een journalist, net nadat ze zijn collega’s met eieren hebben bekogeld.

Versoepelingen

Wat de boeren op dat moment nog niet weten, is dat de landbouwministers het al eens zijn over een aantal versoepelingen. Zo wordt de braakliggingsplicht van vier procent van het akkerland vervangen door een financiële bonus. Boeren kunnen dus vrijwillig deelnemen aan het plan om een deel van hun grond over te laten aan de natuur. In ruil krijgen ze daarvoor extra subsidie. Voorheen was braakliggende grond een eis om kans te maken op Europees geld.

Ook krijgen EU-landen meer vrijheid in het bepalen van nationale landbouwplannen. Landen konden tot nu toe bepalen wanneer bepaalde gewassen geplant en geoogst moesten worden. De EU-ministers willen nu dat landen vaker hun plan aan kunnen passen en af kunnen wijken van de gemaakte plannen bij onvoorziene klimaatomstandigheden. Zo moet voorkomen worden dat aardappels te vroeg geoogst moeten worden omdat het volgens de regels zo moet.

Niet het laatste protest

Duidelijk is dat de versoepelingen die EU-ministers dinsdag afspraken, maar een deel van de onvrede van de boeren in Brussel wegnemen. Neem nu de natuurherstelwet. Een Vlaamse boer bij het Europees Parlement is blij dat de natuurherstelwet nu op de lange baan geschoven is, maar vreest toch dat hij in de toekomst weer naar Brussel zal moeten trekken.

En dan zijn er nog de handelsverdragen met landen buiten de EU. Ze liggen nog steeds op tafel. En boeren zijn bang dat ze straks niet kunnen concurreren met boeren uit goedkope landen in Zuid-Amerika of bijvoorbeeld Oekraïne. Of de afspraken van vandaag de Brusselse politie in de toekomst meer rust gaan geven, zal dus nog moeten blijken.