In 2035 neemt de EU definitief afscheid van benzine- en dieselauto’s. Om de klimaatdoelen te halen en luchtvervuiling tegen te gaan, mogen nieuwe voertuigen vanaf dat moment geen CO2 meer uitstoten. Om die doelen te halen, moet de uitstoot volgens Brussel ook nu al omlaag. De Europese Commissie heeft daarom vorig jaar voorgesteld om de bestaande EU-uitstootnormen voor CO2, stikstof en ander fijnstof aanzienlijk te verscherpen.

Dit voorstel deed echter veel stof opwaaien. Zowel vanuit EU-lidstaten met een grote auto-industrie, waaronder Frankrijk, Italië, en de centrumrechtse en conservatieve fracties in het Parlement kwam veel verzet. Zij vrezen dat de plannen de ontwikkeling van elektrische auto’s zouden belemmeren en de prijs van auto’s aanzienlijk zou doen stijgen.

Weinig verandering

Om tot een oplossing te komen, werden de oorspronkelijke voorstellen van de Commissie flink afgezwakt. In het aangepaste plan blijven de uitstootnormen grotendeels gelijk aan de huidige, tien jaar oude Euro-6-normen. Voor passagiersvoertuigen verandert er voorlopig zelfs niets. Voor zware voertuigen, zoals grote vrachtwagens, worden de voorgestelde uitstootlimieten verlaagd en de testomstandigheden licht aangepast.

Ook de termijn waarop de regels van kracht worden, is in het compromis naar achter geschoven. Waar dit eerst 2025 was, is dit nu twee jaar later voor auto’s en bestelwagens (verwacht in 2027). Voor zware voertuigen is dit nog eens vier jaar (verwacht in 2029).

Wel komen er strengere duurzaamheidsnormen voor elektrische voertuigbatterijen. Deze nieuwe batterijen moeten na 10 jaar nog tot 75 procent van hun oorspronkelijke capaciteit bevatten. Ook komt er een verplichting om boordmonitoringsystemen te installeren om uitlaatgasemissies te meten.

Vuile lucht

Sommige landen en fracties vinden dat het originele, ambitieuze vergroeningsplan onder druk van de auto-industrie en een aantal lidstaten veranderde in een slap compromis. In een brief spreken de Europese Groenen, waaronder Europarlementariër Bas Eickhout, zich daarom uit tegen de Euro-7-plan.

Zij stellen dat het “behoudende” voorstel ten koste gaat van de gezondheid van Europese burgers. Volgens hen leunt de industrie achterover terwijl “het Euro-7-plan Europeanen de prijs laat betalen voor luchtvervuiling”.

Te duur en streng

Zo lijkt de industrie het zelf niet te zien. De Europese lobbygroep voor autofabrikanten (ACEA) vindt het voorstel dat nu is aangenomen door het Parlement realistischer dan wat er eerder op tafel lag. Desondanks zien zij vooral veel (dure) beren op de weg. “Het feit blijft dat Euro-7 een aanzienlijke investering betekent voor voertuigfabrikanten, bovenop de enorme inspanningen die ze al leveren”, aldus algemeen directeur Sigrid de Vries.

Tussenstap

Ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) daarentegen onderschrijft de nu voorgestelde normen, in ieder geval in grote lijnen. Al zagen zij in het begin van de onderhandelingen het nut van de nieuwe regels niet echt in, stellen zij in een eerste reactie. “Er is al een grote inzet op uitstootvermindering, met als uiteindelijke doel de overstap van verbrandingsmotoren naar een volledig elektrische aandrijving. Waarom dan fabrikanten verplichten verbrandingsmotoren nog schoner te maken?”

Uiteindelijk kwamen zij toch tot de conclusie dat de nieuwe regels wel degelijk kunnen bijdragen, al is het maar omdat iets beter is dan niets. “Het verduurzamen van de transportsector is ontzettend belangrijk. De nieuwe Euro-7-regels zijn een tussenstap in de juiste richting, zonder dat dit economisch schaadt.”

Stikstofcrisis

Nederland zelf is niet per se te spreken over het pakket. Doordat de normen nauwelijks strenger worden, wordt de overgang naar milieuvriendelijke auto’s belemmerd. Er wordt gevreesd dat het akkoord weinig zal veranderen aan de uitstoot van auto’s. Ook hadden strengere normen Nederland kunnen helpen in de aanpak van de stikstofcrisis. Toen het compromis gesloten werd,  heeft Nederland zich daar echter niet actief tegen uitgesproken, maar zich onthouden van stemming.

Maar het laatste woord is nog niet gezegd. Nu er een officieel akkoord is, gaat het Europees Parlement met de lidstaten onderhandelen om tot een definitieve wet te komen.

Van nieuwe autonormen tot de klimaatplannen van Eurocommissaris Wopke Hoekstra: elke vrijdag ontvang je een overzicht van de ontwikkelingen in de nieuwsbrief Klimaat & Energie.