“Met dit beleid raak je boeren kwijt.” Of “Onze boeren, onze toekomst.” Het is een greep uit de slogans op spandoeken die Nederlandse boeren meenamen naar Brussel. Zo’n 500 boeren uit het hele land trokken naar het Jean Reyplein, achter het gebouw waar de landbouwministers normaal gezien vergaderen, om te protesteren voor soepelere mestregels.
Geitenpaadjes
In de Europese Unie gelden er strenge regels over de hoeveelheid dierlijke mest die boeren mogen uitrijden. Dat moet de stikstofuitstoot binnen perken houden. Maar omdat Nederland te veel koeien heeft, kunnen melkveehouders niet al hun mest kwijt en moeten ze een deel laten verwerken. Van 2006 tot 2022 gaf de Europese Commissie ons land, samen met België en Denemarken, een vrijstelling om toch meer mest te mogen uitrijden. Toen de Commissie die vrijstelling weer introk werd de markt overspoeld met mest waardoor het erg duur werd voor melkveehouders om hun mest te laten verwerken.
“De sociale en mentale gevolgen van de huidige regeling zijn desastreus”, schrijft boerenactiegroep Agractie in een manifest. “Boeren zijn wanhopig. Er dreigen faillissementen. Gezinnen gaan kapot. Personen dreigen vermorzeld te worden door het systeem.”
Abonneer je nu op de nieuwsbrief Landbouw & Visserij
De eis van de protesterende boeren is simpel: twee jaar extra vrijstelling krijgen van Brussel. Melkveehouder Bart Belser heeft kritiek op de werkwijze van de Commissie: “We werken nog steeds met cijfers van tien jaar geleden. Het dringt niet door dat er de afgelopen jaren heel veel is veranderd. En omdat er geen actuele cijfers zijn, worden wij gestraft.”
Adema kreeg deksel op de neus
Nederland probeerde echter al verschillende keren om die extra vrijstelling binnen te halen. Het argument: als de melkveestapel kleiner wordt, zal er mogelijk ook grasland worden opgegeven. En grasland is juist goed voor de kwaliteit van het bodemwater. Desondanks kreeg landbouwminister Piet Adema al enkele keren het deksel op de neus in Brussel.
SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen vindt dat het kabinet het verkeerd aanpakt: “Ze sturen landbouwminister Adema, maar die krijgt niks voor elkaar. Dit is een zaak van nationaal belang, dus moet Nederland premier Rutte sturen. Die moet met voorzitter Von der Leyen onderhandelen.”
Ruissen denkt dat het moet lukken om een nieuwe vrijstelling te krijgen. Om extra druk uit te oefenen gaat hij schriftelijke vragen aan de Europese Commissie stellen.
Bij veehouder Jeroen van Maanen horen we hetzelfde geluid: “Adema zal een prima vent zijn. Hij zegt dat hij ontzettend z’n best heeft gedaan en het deksel op z’n neus heeft gekregen. Maar één van de redenen dat wij hier staan, is omdat we twijfelen. Wij denken dat het wel mogelijk is, we moeten het alleen nog iets duidelijker maken en laten horen.”
