(Bron foto: iStock)

Minister van Financiën Sigrid Kaag zal dit jaar met haar Europese collega’s grondig aan de bak moeten. Mede op initiatief van Nederland gaat Brussel de Europese begrotingsregels (SGP) grondig hertekenen. 

Door de covidcrisis en de energiecrisis waren die al tijdelijk opgeschort tot 2024. In de tussentijd zijn de begrotingstekorten en de staatsschulden van sommige lidstaten echter zover opgelopen dat het niet meer realistisch lijkt om de Europese begrotingsregels in 2024 weer te laten gelden.

De hoofdgedachte is om met begrotingsregels te komen die meer op maat zijn, die rekening houden met de economische problemen van een lidstaat. Omdat de lidstaten volgende week hierover voor het eerst van gedachten wisselen, maakte het kabinet al een deel van de Nederlandse standpunten bekend. 

Oplopende boetes

De Europese Commissie liet eerder al weten dat ze erover nadenkt om de boetes te verlagen voor landen die de begrotingsregels schenden. Zo worden landen die al in een financieel lastig parket zitten, niet nog verder de put in geduwd.

Nederland laat weten dat het daar wel “voor openstaat”, maar dat het dan in de plaats oplopende boetes wil zien. Wanneer een lidstaat weigert om de door Brussel opgelegde hervormingen door te voeren, zou de boete zwaarder worden naargelang de tijd dat de vorige deadline verstreken is. Een limiet hierop van 0,2 procent van het bbp (de totale economische waarde die een land in een jaar verwezenlijkt) lijkt Nederland redelijk.

Flexibel toezicht

Wanneer een lidstaat te diep in de financiële problemen terechtkomt, plaatst Brussel het onder ‘verscherpt toezicht’. Tijdens de eurocrisis overkwam onder meer Griekenland en Ierland dit. Als de lidstaat zijn begrotingspapieren weer op orde krijgt, mag het dat verscherpt toezicht verlaten, maar blijft het nog wel een tijdje onder ‘post-programma toezicht’. Beide categorieën gaan gepaard met een vaste hoeveelheid bemoeienis van Brussel en een reeks verplichte hervormingen. 

De Commissie liet in november echter een ballonnetje op om af te stappen van die rigide categorieën. In de plaats wil het afhankelijk van het financiële risico per lidstaat gaan bepalen hoe streng het toezicht moet zijn. Nederland vindt het een goed idee om hier flexibeler mee om te gaan, maar benadrukt wel dat het ook mogelijk moet zijn om het toezicht weer te verstrengen als het risico toeneemt. 

Meer context

Tot slot laat Nederland weten dat het akkoord gaat met het idee van de Commissie om meer op de macro-economische context te gaan letten. Dat betekent dat als een lidstaat nadenkt over hoe het zijn begroting op orde gaat brengen, het ook rekening mag houden met de overwaaiende gevolgen van bijvoorbeeld de florerende Amerikaanse economie.

Altijd op de hoogte blijven van Nederlandse en Europese ontwikkelingen op het gebied van financiën? Neem een abonnement op onze nieuwsbrief De week van de euro