Hoe onze stikstofuitstoot omlaag brengen: voor de Nederlandse regering is het hoofdpijndossier nummer één. Van cruciaal belang voor de kabinetsplannen is de uitkoopregeling voor boeren. Stikstofminister Christianne van der Wal kwam met een “woest aantrekkelijk” plan waarbij grote uitstoters van stikstof zich vrijwillig kunnen laten uitkopen door de overheid.

Concurrentievoordeel

Maar daarbij was het lang de vraag of zo’n uitkoop niet in strijd is met de Europese wet. Binnen de EU gelden er immers strenge staatssteunregels. Die stellen dat overheden hun eigen bedrijven niet zomaar geld mogen toesteken om ze een oneerlijke concurrentievoordeel te geven.

De Europese Commissie laat nu echter weten dat de Nederlandse plannen niet in strijd zijn met de staatssteunregels. “Deze uitkoopregeling zorgt voor duurzamere veeteelt zonder dat het de concurrentie schaadt”, vertelt Eurocommissaris van Mededinging Margrethe Vestager. 

Verder benadrukt de Commissie dat de positieve gevolgen de mogelijke concurrentieproblemen overstijgen. Ook stelt dat de Commissie dat de staatssteun hier beperkt is tot het absoluut noodzakelijke.

1,47 miljard euro

Hierdoor kunnen zo’n 3000 piekbelasters, boeren met een grote stikstofuitstoot in de buurt van beschermde natuurgebieden, nu rekenen op een vergoeding tot 120 procent van de marktwaarde van hun bedrijf. Een woordvoerder van de Europese Commissie vertelt dat de uitkoopregeling boven de 100 procent mag gaan vanwege de positieve effecten op het milieu.

Daarbij moeten de boeren wel akkoord gaan om ook daadwerkelijk te stoppen met hun beroep. De vrees bestaat immers dat boeren de vergoeding zouden innen om vervolgens elders in de Europese Unie hun bedrijf verder te zetten. De Commissie benadrukt daarom dat de keuze om te stoppen “definitief en onomkeerbaar” is.

Ook varkens-, melkvee- en pluimveehouders die geen piekbelaster zijn, mogen zich vrijwillig laten uitkopen. Zij kunnen tot 100 procent van de marktwaarde van hun bedrijf ontvangen. 

In totaal reserveert het kabinet 1,47 miljard euro voor de uitkoopregelingen. Het gros daarvan, 975 miljoen euro, wordt gereserveerd voor de piekbelasters. Van de Commissie mag de uitkoopregeling tot februari 2028 lopen.

Blijf op de hoogte van alle Europese zaken die Nederland raken op het vlak van landbouw via onze maandelijkse nieuwsbrief Landbouw & Visserij