De EU-landbouwministers willen een soepeler Europees landbouwbeleid. Op de dag dat grimmige boerenprotesten Brussel teisteren, kwamen de ministers bij elkaar om te bespreken hoe de EU tegemoet kan komen aan de boeren. In totaal zijn er vijfhonderd kleine aanpassingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) ingediend, in de hoop dat de Europese Commissie binnenkort met een voorstel tot herziening komt.

Ook Nederland wil verandering zien. Adema zei na afloop van de vergadering een aantal ideeën te hebben. Zo wil hij dat het mogelijk wordt kunstmest te maken uit echte mest, maar ook dat agrarische collectieven aanspraak kunnen maken op Europees geld. En het moet vooral makkelijker worden voor boeren: minder regels, minder administratieve rompslomp en meer flexibiliteit.

Renure

Het Nederlands kabinet zet al lange tijd in op ‘Renure’, speciale kunstmest. Volgens Europese regels mag je maar een beperkte hoeveelheid echte mest gebruiken op een landbouwperceel. Voor kunstmest zijn die regels soepeler. Maar het probleem voor Nederlandse boeren is dat een hoop echte mest dan blijft liggen. Renure is volgens Adema de oplossing. Via een speciaal proces kan je echte mest gebruiken voor de productie van kunstmest. Die mest zou dan niet meer onder de huidige Europese regels vallen. Wat betekent dat Nederlandse boeren toch van hun dierlijke mest af kunnen komen.

Abonneer je nu op de nieuwsbrief Landbouw & Visserij

Onlangs stuurde demissionair premier Mark Rutte nog een brief naar Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Zijn oproep: bekijk met ernst de voordelen van Renure. Die zijn er, beaamt ook Adema. Hij diende maandag opnieuw een voorstel in om kunstmest gemaakt van echte mest toe te staan op landbouwgrond.

Kalenderlandbouw

Ook aan het principe van ‘kalenderlandbouw’ moet je sleutelen, zegt Adema. Bij kalenderlandbouw bepaalt de overheid wanneer het tijd is om te oogsten of te zaaien. Dit maakt landbouwproductie voorspelbaar, waardoor je aan de vraag van supermarkten kan voldoen. Toch levert het problemen op.

Vorig jaar konden boeren hun aardappelen door het natte weer pas laat planten. Door kalenderlandbouw gebeurde het rooien te vroeg. Veel aardappels waren nog niet klaar voor de oogst en de twee weken extra die de boeren van het kabinet kregen, waren niet genoeg. Ook daar wil Adema soepelere regels.

Financiële hulp

Het GLB is een grote pot met geld om boeren te helpen. Soms dient het geld om ze overeind te houden, soms om boeren te helpen met duurzaamheidsmaatregelen. Boerenbedrijven kunnen er aanspraak op maken, maar dat geldt nog niet voor iedereen. Adema wil dat ook agrarische collectieven geld uit de pot kunnen ontvangen. Dat zijn samenwerkingsverbanden van meerdere landbouwers, maar ook natuurbeheerders.

En dan zijn er ook nog de groene voorwaarden waaraan boeren moeten voldoen om aanspraak te kunnen maken op Europees geld. Zo moeten boeren officieel vier procent van hun land braak laten liggen voor de biodiversiteit. In de grasgebieden die zo ontstaan kunnen insecten en andere dieren leven. Door de moeilijke economische situatie vanwege de oorlog in Oekraïne, krijgen de boeren uitstel, maar de regel is er nog wel. Ook daar ziet Adema ruimte. Landen moeten meer flexibiliteit krijgen om dit soort eisen zelf in te vullen. Zo moet beleid beter bij de situatie in het land passen.

Urgentie

De Europese Commissie staat positief tegenover de ideeën van de lidstaten. De Commissie publiceerde zelf al een reeks voorstellen om het GLB aan te passen. Een goede opzet, vindt Adema, maar nog niet voldoende.

Eurocommissaris voor Landbouw en Visserij, Janusz Wojciechowski, zei tijdens een persconferentie al vaart te willen maken. Hij zegt dat het GLB in theorie al voor de Europese verkiezingen aangepast kan worden. “Now we’re talkig”, reageert Adema. Hij is blij dat Wojciechowski de urgentie inziet.