Meer dan 90.000 Nederlanders stemmen vanuit het buitenland

Nog maar een nachtje slapen en dan vieren we weer de hoogmis van de democratie. Als je in Nederland woont tenminste. Heel wat Nederlanders die in het buitenland wonen, hebben immers al lang per brief gestemd.

3 min. leestijd
(Bron foto: iStock)

En dat zijn er dit jaar mogelijk meer dan ooit te voren. Waar er bij de vorige verkiezingen voor het Europees Parlement nog 63.517 Nederlanders die in het buitenland wonen zich hadden geregistreerd om te stemmen, zijn dat er deze keer 90.357. 

Carribisch stemmen

De meeste Nederlanders die vanuit het buitenland kunnen stemmen, komen uit Duitsland (16.701), België (13.147) en het Verenigd Koninkrijk (7.757). Frankrijk (6.961) en de Verenigde Staten (6.155) maken de top vijf af.

Ook op Aruba, Curaçao en Sint Maarten kunnen Nederlanders meestemmen voor de Europese verkiezingen. 2.641 Caribische Nederlanders hebben zich geregistreerd.

Betere opkomst

Maar of al die registraties zich ook vertalen naar meer stemmen, blijft afwachten. Bij de vorige Europese verkiezingen bracht uiteindelijk maar 56,14 procent van de in het buitenland geregistreerde kiezers zijn stem uit. Het is in elk geval wel een heel pak beter dan het toenmalige opkomstpercentage van de ‘vastelanders’ van 41,8 procent.

Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen werd GroenLinks/PvdA het grootst onder de Nederlanders in het buitenland. VVD en NSC eindigden op de respectievelijk tweede en de derde plaats. Nationaal kampioen PVV moest het in het buitenland met slechts 6 procent van de stemmen stellen, goed voor een vijfde plaats.

Nieuw stemformulier

Nadat Nederlanders in het buitenland zich hebben geregistreerd om te stemmen, krijgen ze een stemformulier opgestuurd. Dat kunnen ze dan bij de ambassade of het consulaat fysiek afgeven of ze kunnen het opsturen. Ook kunnen ze het rechtstreeks opsturen naar de gemeente Den Haag, die de buitenlandse stemmen telt.

Het stemmen verloopt trouwens via een compacter formulier dan wat we in Nederland gewend zijn. Op het formulier van slechts één A4 staan alle twintig partijen bovenaan. Onderaan staan de getallen 1 tot en met 50. Eerst kleur je het bolletje van de partij in, daarna het nummer dat bij de kandidaat hoort. 

Vijf Nederlandse gemeenten experimenteren ook met het compacte formulier. Bij succes wordt het mogelijk ook in de rest van Nederland geïntroduceerd.

Aangezien de stemformulieren aangekomen moeten zijn voor 6 juni, de dag dat de vastelanders naar de stembus gaan, zullen de meeste buitenlanders dus al gestemd hebben. Wel komen de brieven van de ambassades en consulaten tot dinsdag 11 juni nog aan in Den Haag. Op woensdag 12 juni maakt de Kiesraad vervolgens bekend op wie de Nederlanders in het buitenland hebben gestemd. 

Dubbel stemmen

Nederlanders die in een ander EU-land wonen, kunnen trouwens ook op de lokale Europese kandidaten stemmen. Maar dan mogen ze niet meer voor Nederland stemmen. Omdat deze mogelijkheid bestaat, wisselen EU-landen onderling hun kiezersregistraties uit. Dit om dubbel stemmen te voorkomen. De gemeente Den Haag heeft al 7.956 kiezers moeten schrappen omdat zij ook in hun woonland geregistreerd stonden.