De energiecrisis legde de structurele mankementen van de Europese energiemarkt pijnlijk bloot. Brussel wil deze daarom grondig hervormen. Het doel: stabielere en voorspelbaardere prijzen voor consumenten en bedrijven en meer groene stroom.
Maandag was het aan de Europese energieministers om zich over het voorstel te buigen. Maar het finale groene licht om de onderhandelingen met het Europees Parlement te starten, bleef daarbij uit.
Steenkool
Onder meer een Pools voorstel om subsidies voor steenkoolcentrales te verlengen, stak een spaak in het wiel. Polen haalt op dit moment nog zeventig procent van zijn energie uit steenkool. Tegen 2025 zou het echter verboden zijn voor lidstaten om deze centrales nog te subsidiëren.
Een voorstel om de subsidieregeling te verlengen tot 2028 moest Polen tevredenstellen. Maar dat botste dan weer op verzet bij voornamelijk West-Europese landen. Zij stellen dat dit niet te rijmen valt met de Europese groene plannen.
De Zweedse minister van Energie Ebba Busch, die de bijeenkomst voorzat, vond het wel een goed idee om de subsidieregeling te verlengen. Volgens haar kan Polen hierdoor dienen als “energieback-up” voor buurland Oekraïne.
Staatssteun
Verder kwam het ook tot een botsing bij een voorstel over staatssteun voor groene energie en kernenergie. Dat moet bedrijven verleiden om energie-infrastructuur aan te leggen. Het idee is dat lidstaten een overeenkomst mogen sluiten waarin een vaste energieprijs wordt gegarandeerd. Zakt de prijs hieronder, dan vergoedt de lidstaat het verschil.
Frankrijk wil ook dergelijke overeenkomsten met zijn reeds bestaande kerncentrales kunnen afsluiten. Maar volgens een coalitie geleid door Duitsland, waar ook Nederland in zit, is dit onverkapte staatssteun die het gelijke speelveld binnen de EU verstoort.
Handel met voorkennis
Wel schopten de lidstaten het tot een akkoord over een onderdeel (REMIT) dat de energiemarkten “integerder en transparanter” moet maken. Daarbij wordt het mandaat van het Europees Agentschap voor Samenwerking tussen Energieregulators (ACER) uitgebreid om gevallen van marktmanipulatie en handel met voorkennis aan te pakken.
Meer over deze zes fases in het Europese besluitvormingsproces lees je hier.
