Uit de cijfers blijkt dat emissie van broeikasgassen in de EU sinds 1990 is gedaald met 37 procent. In 2023, het laatste jaar waar nu cijfers over bekend zijn, was dit alleen al een daling van acht procent. Als deze trend doorzet, wordt het doel van 55 procent vermindering op één procent na gehaald. Naast de uitstootvermindering ziet Hoekstra ook economische groei: “Uitstoot is met 37 procent verminderd, terwijl de economie met 70 procent gegroeid is – dit is het bewijs dat klimaatactie en groei hand in hand gaan.’’

Handelen in uitstoot

Volgens Hoekstra is de uitstootvermindering sterk te danken aan de handel in uitstootrechten, het zogeheten Emission Trading System (ETS). Het ETS is een handelssysteem dat een emissiegrens stelt voor bedrijven. Wanneer een bedrijf boven die grens uitkomt, moet het emissierechten kopen. Als het onder die grens zit, kan het emissierechten verkopen. Op deze manier wordt er een impuls gegeven om uitstoot te beperken. Op dit moment vallen maar een aantal sectoren binnen dit systeem: Elektriciteitsproductie en verwarming, energie-intensieve industriële sectoren en de luchtvaart.

Nederlandse cijfers

In de beoordeling door de Europese Commissie staan cijfers opgenomen per EU-land, ook voor ons land is duidelijk hoe het ervoor staat met de uitstoot: In Nederland is de uitstoot van broeikasgassen met 34 procent verminderd volgens de cijfers uit 2023. Dit is lager dan het Europese gemiddelde, maar de verwachting is dat het nationale doel van 48 procent vermindering in 2030 gehaald zal worden. Ook was het aandeel hernieuwbare energie 17 procent in 2023. Dit lijkt misschien niet genoeg voor het doel van 2030. Het aandeel zou dan 32 tot 42 procent moeten zijn. Voorlopige cijfers van 2024 laten echter zien dat het aandeel dat jaar naar 27 procent groeide.

De Europese Commissie ziet wel een groot obstakel voor Nederland. Het probleem van netwerkcongestie in Nederland moet worden opgelost, om de groene transitie door te zetten, aldus de Commissie.

Blik vooruit

Vanwege de goede Europa-brede resultaten komt er binnenkort een opvolger van het handelssysteem voor uitstootrechten. Hieronder vallen de transportsector, uitstoot van gebouwen en andere kleinere industrieën. Hoekstra vraagt om meer investeringen, om dit programma uit te breiden. Opbrengsten uit de emissiehandel kunnen ook als investeringen gebruikt worden.

Eurocommissaris Hoekstra wil daarom duidelijke doelen stellen voor 2040 om zekerheid te bieden voor investeerders. Volgens een aantal grote bedrijven zoals Unilever, Heineken en Eneco, moeten de doelen van 2040 ook juridisch bindend worden. Dit schreven zij in een brief aan de Europese instellingen. Volgens de meer dan 150 ondertekenaars van de brief is er een goed begin gemaakt in de groene transitie. Het zou zonde zijn om deze trend niet door te zetten vanwege onzekerheid.