Niet alleen in Amsterdam verzamelden mensen zich vandaag massaal om voor Oekraïne te demonstreren, waar zelfs Eurocommissaris Frans Timmermans aanwezig was, ook in Europese hoofdsteden Berlijn en Praag waren vandaag grote demonstraties.
Voor de tweede keer deze week is het druk op het Wenceslausplein in Praag. Het plein waar de Tsjechen zich al eerder lieten horen tegen de Russen. In 1989 vond op dat plein de Fluwelen Revolutie plaats. Vandaag laten de Tsjechen zich opnieuw horen. Dit keer niet in hun eigen land, maar in hun achtertuin. Iedereen heeft wel iemand uit Oekraïne in hun vriendengroep, op werk of in familie. Dat is ook wat de Tsjechische premier Petr Fiala zei toen hij zaterdag belde met Zelensky. “We moeten vrienden helpen.”
Deze week zijn de kleuren van Tsjechië blauw en geel. De barista in het hippe koffiezaakje draagt kleurrijke eyeliner. Een vloeiende lijn geel met daarboven een lijn blauw. Niemand vergeet hier wat er nu aan de hand is in Oekraïne, ook niet bij een koffie to-go.
Dapperheid, moed en toewijding
Onderweg naar het Wenceslausplein zijn de metro’s vol. Het is dringen bij de roltrappen van de metrohalte die uitkomen bij het plein. Het lijkt alsof iedereen naar de demonstratie gaat deze zondagmiddag. Met protestborden onder hun armen en een speld op hun jas in de kleuren van Oekraïne, laten de Tsjechen vandaag zien dat ze hun vriend Oekraïne niet achterlaten. Ze zijn geïnspireerd door hun dapperheid, moed en toewijding.
“Schreeuw zo hard als jullie kunnen zodat het Kremlin ons hoort!”, zegt een van de sprekers op het grote podium midden op het plein. ‘Glorie aan Oekraïne’ schreeuwt het publiek terug. Een kind met blauw-gele vlaggen op zijn wangen zit op de schouders van zijn vader. Hij klapt en hij juicht zo hard als hij kan. Zijn vader kijkt trots omhoog.
Klaar met Rusland
Het is anders dan donderdag toen Rusland de Oekraïne binnenviel en mensen ook samenkwamen op het plein. Mensen verzamelden zich toen geshockeerd over wat er was gebeurd, vanmiddag overheerst strijdlust. Vandaag zijn er tien duizenden mensen in plaats van honderden. In de zee van mensen steken protestborden er bovenuit met leuzen waarin Poetin wordt vergeleken met Hitler.
Er worden felle toespraken gegeven en af en toe hoor je naast je iemand die ‘Fuck the Russians’ als reactie roept. Iedereen staat aan de kant van Oekraïne en is tegen Poetin. De Tsjechen zijn klaar met Rusland. En dat is niet alleen te zien tijdens de demonstratie. De pinautomaten van de Russische bank Sberbank zijn beklad in de stad. Er is rode verf gegooid over de automaat en op de ramen van de bank staat ‘Poetin off’ in het knalrood. Poetin kan de prullenbak in – of hoe op sommige protestborden staat: cancel Poetin 2022.
“I’m Russian. I am against war” staat op het bordje van een Russische man die bij de demonstratie aanwezig is. Ook al zijn de meeste leuzen tegen Poetin, Russen in Tsjechië wordt het gedrag van Poetin kwalijk genomen. Russische studenten worden gediscrimineerd, gepest en uitgescholden door sommige leraren en klasgenoten. Dat moet uit elkaar gehouden worden. “Laten we de Oekraïners helpen, maar laten we niet de Russen pesten die in Tsjechië wonen”, zei minister van Binnenlandse Zaken Vít Rakušan.
Onbedoeld verenigd
Eén van de sprekers kondigt twee minuten stilte aan. Het is zo stil dat je op het plein met de tien duizenden demonstranten alleen de vlaggen hoort wapperen, de blauw-gele en de donkerblauwe met sterren, de Europese vlag. De Tsjechen staan voor een verenigd optreden van de Europese Unie tegen de autoritaire agressie van Poetin.
Aan het einde van de twee minuten knoopt spreker en politiek analist David Stulík de twee vlaggen aan elkaar. “We steunen Oekraïne samen.” Het publiek juicht weer zo hard dat het Kremlin hen kan horen. “Ik denk dat Poetin niet alleen Oekraïne, maar ook het Westen onbedoeld heeft verenigd,” zegt Stulík.
