“Ik heb niks gehoord op het moment dat landen miljarden kregen van de ECB en de rente heel laag was”, zei VVD kamerlid Heinen met enige gespeelde verbazing tijdens een debat over de vergadering van de ministers van Financiën later deze week. Zijn advies is om tegen iedereen die kritiek heeft op de ECB te zeggen: “Ik heb u de afgelopen tien jaar niet gehoord, dus nu ook niet.”

Minister Kaag was ook verrast over, met name, de uitspraak van de Finse premier: “Toch een land van wat we haviken noemen. Maar elk land heeft het recht om te reageren zoals ze willen.” Het Nederlandse kabinet zal zich terughoudend blijven opstellen als het gaat over kritiek op de ECB, aldus de minister.

“Mevrouw Lagarde, de president van de ECB heeft helemaal gelijk als ze zegt dat ze het gevecht met de inflatie aangaat. En we moeten als overheden zorgen dat we ons steentje bijdragen bijvoorbeeld door te zorgen dat de begroting op orde is.”

Tony van Dijck (PVV) vindt de aanpak van de inflatie door de ECB niet goed. Hij ziet dat er veel geld naar de banken gaat. “Je ziet dat de hypotheekrente snel omhoog schiet en dat de gewone rente nauwelijks stijgt. Dat noem ik zakkenvullen.”

Wat gaat Brussel nu doen?

De komende weken komen er nieuwe voorstellen voor de begrotingsdiscipline, het SGP (Stabiliteits en Groei Pact). Het is de bedoeling om begin december knopen door te hakken. Nederland wil haast maken met de discussie, omdat er elke keer weer een reden is voor landen om zich niet aan de afspraken te houden. Eerst de coronapandemie en nu de economische gevolgen van de oorlog. Minister Sigrid Kaag heeft haar ongenoegen opgeschreven in een brief gericht aan de Europese Commissie.

Centraal daarin staat dat iedereen zich aan de afspraken moet houden. En overtreders krijgen straf. De regels moeten helder zijn volgens de minister. Dat betekent dat de Europese Commissie transparanter moet zijn. Nu is het volgens Kaag nog te vaak onduidelijk waarom een slordige begroting wel of geen gevolgen heeft.

De oplossing is volgens het kabinet een Europese accountant, een onafhankelijke scheidsrechter. Daar hoeft geen nieuwe club voor in het leven te worden geroepen. De Europese Begrotingsraad kan dat voor z’n rekening nemen. Vijf economen, onder wie een Nederlander, die onafhankelijk toezicht houden op de houdbaarheid van de begroting. Die raad zou een breder takenpakket kunnen krijgen, suggereert Kaag. De economen kunnen dan de naleving van de begrotingsregels in de gaten houden als een soort “tweede controleur”. 

Wat Nederland niet wil is nieuw Europees geld om de begrotingsproblemen op te lossen. Dus geen nieuwe leningen die via Brussel lopen, zoals het coronaherstelfonds. Kaag: “We zijn geen voorstander van een fonds voor een regenachtige dag. Er zijn al genoeg ‘rainy day funds’ in Europa. Die kunnen we heel goed gebruiken.”

Dit is een verhaal uit de nieuwsbrief Brussels Peil. Lees de hele nieuwsbrief hier.